Kdv Tevkifatı Uygulamalarında Düzeltme İşlemleri (Mal İadeleri İle Matrahta Değişiklik Uygulaması ve Fazla veya Yersiz Tevkif Edilen Vergilerin İadesi)
KDV TEVKİFATI UYGULAMALARINDA DÜZELTME İŞLEMLERİ (MAL İADELERİ İLE MATRAHTA DEĞİŞİKLİK UYGULAMASI VE FAZLA VEYA YERSİZ TEVKİF EDİLEN VERGİLERİN İADESİ)
Erdoğdu ÖZ
Yeminli Mali Müşavir
ve YMM LTD.Şti.
İstanbul,08.10.2012
I-GİRİŞ
Maliye Bakanlığı, 3065 sayılı KDV Kanunu’nun 9 ncu maddesinden aldığı yetkiyle KDV tevkifat uygulamasını çok sayıda işleme yaymış ve adeta KDV Kanunu içinde ayrı bir hukuk yaratmıştır.
Yaratılmış olan bu hukukun açıklamaları ve değişiklikleri KDV Genel Tebliğleri ile yürütülmüştür. Genel Tebliğlerin çok sayıda (37 adet) olması, hangilerinin yürürlükte olduğunun anlaşılması ve tevkifata tabi işlemin hangi tebliğde olduğunun bulunması vergi hukukunun anlaşılır olması prensibini zedelemiştir.
Maliye Bakanlığı 14.04.2012 gün ve 28264 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 117 Seri Nolu KDV Genel Tebliği ile KDV tevkifat konusu güncellenmiş ve tek tebliğ haline getirmekle şimdilik bu mevzuatı bir araya toplamış oldu.
Hal böyle olmakla birlikte, mevzuat içinde yaratılan bu mevzuatın uygulamasında, satıcılar ve alıcılar arasında işlemin tevkifata tabi olup olmadığı, tabi ise tevkifat oranının ne olduğu konusunda tereddütlerin devam ettiği gözlemlenmektedir.
Bu tereddütler çoğu kez satıcı ile alıcı arasında mal ve hizmet satışını ve alışını durduracak aşamaya getirecek kadar boyutlara vardırmakta ve hatalı tevkifat uygulamalarına neden olmaktadır.
Bu tebliğde, tevkifat uygulamasında doğan hataları düzeltilmesinin de içinde yer aldığı düzeltme işlemleri de açıklanmaktadır. KDV tevkifatında düzeltme işlemleri; mal iadeleri, matrahta değişiklik ve fazla veya yersiz tevkif edilen vergilerin iadesi başlıkları altında açıklanmıştır.
KDV tevkifatında düzeltilme işlemleri makalemizin esas konusunu teşkil etmekle birlikte konunun açıklamasına yardımcı olacağı düşüncesi ile KDV tevkifatı hakkında çok genel bilgi de verilecektir.
II-KDV TEVKİFAT UYGULAMASI HAKKINDA GENEL BİLGİ
KDV Kanununun 9 uncu maddesinin (1) numaralı fıkrasına göre, mükellefin Türkiye içinde ikametgâhının, işyerinin, kanuni merkezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığı vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutma yetkisine sahiptir.
İşlemlere taraf olanlar kendine mal teslim edilen veya hizmet ifa edilen kişi ve kurumlardır.
KDV tevkifatı ihtiyari bir uygulama olmayıp, Maliye Bakanlığınca tevkifat uygulaması kapsamına alınan işlemlerde alıcılar tarafından tevkifat yapılması zorunludur. Diğer taraftan, Maliye Bakanlığınca tevkifat kapsamına alınmamış işlemlerde alıcılar tarafından tevkifat yapılması mümkün değildir.
KDV tevkifatı uygulaması, teslim veya hizmet bedeli üzerinden hesaplanan verginin, bu işlemlere muhatap alıcılar tarafından kısmen veya tamamen vergi sorumlusu sıfatıyla beyan edilip ödenmesidir.
a-Tam Tevkifat ve Kısmi Tevkifat Uygulaması
“Tam tevkifat” işlem bedeli üzerinden hesaplanan verginin tamamının işleme muhatap olan alıcılar tarafından beyan edilip ödenmesi; “kısmi tevkifat” ise hesaplanan verginin Maliye Bakanlığınca belirlenen kısmının, işleme muhatap olan alıcılar tarafından beyan edilip ödenmesi, diğer kısmının ise işlemi (teslim veya hizmeti) yapan tarafından beyan edilmesidir.
a1-Tam Tevkifat Uygulaması
Tam tevkifat, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin tamamı, mal veya hizmetin alıcıları tarafından tevkifata tabi tutulmasıdır.
Tam tevkifat uygulamasında; tam tevkifata ilişkin işlemler, tevkifat yapacaklar ve tevkifat oranları aşağıda yer alan tabloda gösterilmiştir.
| İşlemin Nevi | Tevkifat Yapacak Olanlar | Tevkifat Oranı % |
| İkametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanların Türkiye’de yaptığı hizmetler ile bunların yurt dışında yaptığı ancak Türkiye’de faydalanılan hizmetler | Hizmetten faydalanan yurt içindeki muhatap | 100 |
| 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsamına giren teslim ve hizmetler(telif kazanç istisnası) | 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 ncü maddesinde belirtilen kişi, kurum ve kuruluşlar | 100 |
| 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların (gayrimenkuller hariç) kiraya verilmesi (kiraya verenin başka faaliyetleri nedeniyle KDV mükellefiyetinin bulunmaması, kiracının KDV mükellefi olması şartlarının birlikte var olması halinde) | KDV mükellefi kiracı | 100 |
| KDV mükellefi olan gerçek veya tüzel kişiler tarafından, KDV mükellefiyeti olmayan; amatör spor kulüplerine, oyuncularının formalarında gösterilmek, şahıslara veya kuruluşlara ait bina, arsa, arazi gibi yerlerde duvarlara yazılmak, pano olarak yerleştirilmek, gerçek veya tüzel kişiler tarafından yayımlanan dergi, kitap gibi yazılı eserlerde yayınlanmak ve benzeri şekillerde reklâm verme işlemleri | KDV mükellefi reklâm hizmeti alanlar | 100 |
a2-Kısmi Tevkifat Uygulaması
Kısmi tevkifat, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin, Maliye Bakanlığınca belirlenen orandaki kısmı alıcılar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmesidir.
Kısmi tevkifat uygulamasında; kısmi tevkifata ilişkin işlemler, tevkifat yapacaklar ve tevkifat oranları aşağıda yer alan tabloda gösterilmiştir.
| İşlemin Nevi | Tevkifat Yapacak Olanlar | Tevkifat Oranları |
| Yapım işleri ile bu işlerle birlikte ifa edilen mühendislik-mimarlık ve etüt-proje hizmetleri | *Belirlenmiş Alıcılar | 2/10 |
| Etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetler | *Belirlenmiş Alıcılar | 9/10 |
| Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım Hizmetleri | *Belirlenmiş Alıcılar | 5/10 |
| Yemek servi ve organizasyon hizmetleri | *Belirlenmiş Alıcılar | 5/10 |
| İşgücü temin hizmetleri (özel güvenlik ve koruma hizmetleri dahil) | KDV Mükellefleri ve Belirlenmiş Alıcılar | 9/10 |
| Yapı denetim hizmetleri | KDV Mükellefleri ve Belirlenmiş Alıcılar | 9/10 |
| Fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işleri, çanta ve ayakkabı dikim işleri ve bu işlere aracılık hizmetleri | KDV Mükellefleri ve Belirlenmiş Alıcılar | 5/10 |
| Turistik mağazalara verilen müşteri bulma / götürme hizmetleri (Yeni) | KDV Mükellefleri | 9/10 |
| Spor kulüplerinin yayın, reklâm ve isim hakkı gelirlerine konu İşlemleri | KDV Mükellefleri ve Belirlenmiş Alıcılar | 9/10 |
| Temizlik, çevre ve bahçe bakım hizmetleri | KDV Mükellefleri ve Belirlenmiş Alıcılar | 7/10 |
| Servis taşımacılığı hizmeti (Yeni) | KDV Mükellefleri ve Belirlenmiş Alıcılar | 5/10 |
| Her türlü baskı ve basım hizmetleri (Yeni) (4) | *Belirlenmiş Alıcılar | 5/10 |
| Külçe Metal TeslimleriHurdadan elde edilenler dışındaki Bakır, Alüminyum ve Çinko külçe teslimleri | KDV Mükellefleri ve Belirlenmiş Alıcılar | 7/10 |
| Bakır Çinko ve Alüminyum Ürünlerinin Teslimi İlk üretici ithalatçı teslimi hariç | KDV Mükellefleri ve Belirlenmiş Alıcılar | 7/10 |
| Hurda ve Atık Teslimi(İstisnadan vazgeçilmesi halinde) | KDV Mükellefleri ve Belirlenmiş Alıcılar | 9/10 |
| Metal,Plastik,Lastik,Kauçuk,kağıt ve cam hurda ve atıklarından elde edilen hammadde teslimi | KDV Mükellefleri ve Belirlenmiş Alıcılar | 9/10 |
| Pamuk,Tiftik,yün ve yapağı ile ham post ve deri teslimleri | KDV Mükellefleri ve Belirlenmiş Alıcılar | 9/10 |
| Ağaç ve orman ürünleri teslimi | KDV Mükellefleri ve Belirlenmiş Alıcılar | 9/10 |
*Belirlenmiş alıcılar Makalenin sonunda 1 nolu son notta belirtilmiştir.
-Kısmi tevkifat uygulaması kapsamına giren her bir işlemin KDV dahil bedeli 1.000 TL’yi aşmadığı takdirde, hesaplanan KDV tevkifata tabi tutulmayacaktır. Sınırın aşılması halinde ise tutarın tamamı üzerinden tevkifat yapılacaktır.
-Tabloda her türlü baskı ve basım hizmetleri kısımın üzerinde yazılı kısımlarda belirtilmeyen diğer hizmetlerin 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlara yapılması halinde tevkifat oranı (5/10)’dur.
b-Belge Düzeni ve Muhasebe Kaydı
b1-Belge Düzeni
Tevkifata tabi işlemler dolayısıyla satıcılar tarafından düzenlenecek belgelerde; “İşlem Bedeli, Hesaplanan KDV, Tevkifat Oranı, Alıcı Tarafından Tevkif Edilecek KDV Tutarı, Tevkifat Dahil Toplam Tutar ve Tevkifattan Sonra Tahsil Edilmesi Gereken Toplam Bedel (Tevkifat Hariç Toplam Tutar)” ayrıca gösterilecektir.
Örnek:
A.Üretim A.Ş.,idari bölümlerinin güvnliği için B.Güvenlik Ltd.Şti’nden 2012 Eylül ayında KDV hariç 10.000 TL tutarında %18 oranında KDV’ye tabi işgücü (özel güvenlik) hizmeti almıştır. Bu hizmet 9/10 oranında tevkifata tabidir. B.Şirketinin düzenleyeceği fatura aşağıdaki gibi olacaktır.
| İşlem Bedeli |
10.000 |
| Hesaplanan KDV (%18) |
1.800 |
| Tevkifat Oranı |
9/10 |
| Alıcı Tarafından Tevkif Edilen KDV(9/10) |
1.620 |
| Tevkifat Dahil Toplam Tutar |
11.800 |
| Tevkifat Hariç Toplam Tutar |
10.180 |
| Yalnız,onbinyüzseksen Türk Lirasıdır. | |
| Eylül 2012 Özel Güvenlik Hizmet Bedelidir | |
b2-Muhasebe Kaydı
Yukardaki örneğin satıcının ve alıcının muhasebe kaydı aşağıdaki gibi yapılabilir.
Satıcının Muhasebe Kaydı
…………………………………………………………………………………………………..
120 Alıcılar 10.180
600 Yurtiçi Satıcılar 10.000
391 Hesaplanan KDV (%18)(1/10) 180
……………………………………..……………………………………………………………
Alıcının Muhasebe Kaydı
…………………………………………………………………………………………………..
770 Genel Yönetim Giderleri 10.000
191 İndirilecek KDV 1.800
320 Satıcılar 10.180
360 Tev Yol.Öd.KDV (%18)(9/10) 1.620
……………………………………..……………………………………………………………
c-Beyannamenin Düzenlenmesi
c1-Alıcıların Beyanı
Tevkifata tabi tutulan KDV, alıcılar tarafından (genel bütçeli idareler hariç), tevkifata tabi işlemin vuku bulduğu tarihi içine alan vergilendirme dönemine ait 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilecek ve ödenecektir.
Alıcı 2 Nolu KDV Beyannamesi ile beyan edip ödediği KDV’yi ve satıcıya ödediği KDV’yi 1 Nolu KDV Beyannamesinde indirim konusu yapacaktır.
Sorumlu sıfatıyla beyan edilen tutar, beyanın yapıldığı ay içinde verilmesi gereken 1 No.lu KDV beyannamesinde indirim konusu yapılabilecektir. Bu indirimin dayanağı 2 No.lu KDV beyannamesi olacaktır.
Satıcı tarafından beyan edilecek kısmı, takvim yılı aşılmamak şartıyla işleme ait fatura veya benzeri belgenin defterlere kaydedildiği döneme ilişkin olarak verilmesi gereken 1 No.lu KDV beyannamesinde indirim konusu yapılabilecektir.
Alıcıların, sorumlu sıfatıyla beyan edip ödemeleri gereken vergilerin beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde, bu vergi tutarının ikmalen veya resen tarh edilerek vergi ziyaı cezası kesilmesi ve gecikme faizi hesaplanması gerekmektedir. Sorumlu sıfatıyla beyan edilmeyen tutarın 1 No.lu KDV beyannamesinde indirim konusu yapılmamış olması bu şekilde işlem tesis edilmesine engel değildir.
Sorumlu sıfatıyla beyan edilmeyen veya eksik beyan edilen KDV tutarının satıcı tarafından beyan edilmiş olması halinde sorumlu adına yapılacak tarhiyatta vergi aslı aranmayacaktır.
Sorumlu tarafından beyan edilip ödenmesi gerekirken satıcı tarafından beyan edilen KDV’nin ödenmiş olması halinde, bu verginin normal vade tarihinden ödendiği tarihe kadar; söz konusu verginin ödenmemiş olması halinde ise normal vade tarihinden yapılacak tarhiyatın tahakkuk tarihine kadar gecikme faizi uygulanacaktır.
c2-Satıcıların Beyanı
Kısmi tevkifat uygulaması kapsamındaki işlemleri yapan mükelleflerin beyanına ilişkin olarak, ilgili dönem 1 No.lu KDV Beyannamesinin “Matrah” kısmında “Kısmi Tevkifat Uygulanan İşlemler” tablosuna; kısmi tevkifat uygulanan işleme ait bedel (KDV hariç) tam olarak yazılır. “Oran” alanına işlemin tabi olduğu KDV oranı, “Tevkifat Oranı” alanına ise tevkifat uygulaması kapsamına alınan işlemlerde alıcı için öngörülen tevkifat oranı (alıcının uygulayacağı tevkifat oranı) yazılır. “Vergi” alanında, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin tevkifata tabi tutulmayan kısmı yer alır.
III- KDV TEVKİFATI UYGULAMALARINDA DÜZELTME İŞLEMLERİ (MAL İADELERİ İLE MATRAHTA DEĞİŞİKLİK UYGULAMASI VE FAZLA VEYA YERSİZ TEVKİF EDİLEN VERGİLERİN İADESİ)
Tevkifat kapsamına alınan işlemlerde ortaya çıkan; mal iadesi, matrahta değişiklik, fazla veya yersiz tevkif edilen vergi ile ilgili olarak aşağıda belirtilen şekilde düzeltme işlemleri yapılması gerekmektedir.
a-Mal İadeleri
Mal iadelerinde düzeltme, işlem bedeli üzerinden hesaplanan verginin tevkifata tabi tutulmayan kısmı üzerinden gerçekleştirilir. Tevkifata tabi tutularak sorumlu sıfatıyla beyan edilmiş ve indirim konusu yapılmış olan tutar için düzeltme işlemi yapılmaz.
Mal iadeleri alıcı tarafından satıcıya iade faturası düzenlenerek yapılır. İade faturasında hesaplanan KDV, esas işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin tevkifata tabi tutulmayan kısmının iade konusu mala isabet eden tutarıdır. Bu vergi, alıcı tarafından 1 No.lu KDV beyannamesinde hesaplanan KDV, satıcı tarafından da indirilecek KDV olarak beyan edilecektir.
Tevkifata tabi tutulan KDV, alıcı tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödendiğinden, hem de indirim konusu yapıldığı için tevkif edilen vergi tutarıyla ilgili olarak düzeltme işlemi yapılmayacaktır.
Örnek:
Pamuk toptancısı (A), 14/4/2012 tarihinde tekstil firması (B)’ye 50.000 ¨ karşılığında pamuk teslim etmiş, hesaplanan (50.000 x 0,08 =)4.000 ¨ KDV’nin (4.000 x 0,10 =)400 ¨’lik kısmı (A)’ya ödenmiş ve onun tarafından beyan edilmiş, (4.000 x 0,90 =) 3.600 ¨’lik kısmı ise (B) tarafından tevkifata tabi tutulmuş ve Nisan/2012 dönemi beyannamesi ile sorumlu sıfatıyla beyan edilmiştir.
İşleme ilişkin fatura (B) tarafından 21/4/2012 tarihinde yasal kayıtlara alınmıştır. (B), (A)’ya ödediği 400 ¨ ile sorumlu sıfatıyla beyan ettiği 3.600 ¨’yi Nisan/2012 dönemine ait 1 No.lu KDV Beyannamesinde indirim konusu yapmıştır.
Söz konusu pamuğun 1/5’i 10/6/2012 tarihinde (A)’ya iade edilmiştir.
Bu durumda (B), (A)’dan 10.080 ¨ geri alacak, mal iadesinin gerçekleştiği dönemde, 80 ¨’yi 1 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edecektir.
(A) ise, aynı dönemde 80 ¨’yi l No.lu KDV Beyannamesinde indirim konusu yapacaktır.
Bu işlemler nedeniyle defter kayıtlarında KDV’nin sadece tevkifata tabi tutulmayan 80 ¨’lik kısmı için düzeltme işlemi yapılacak, tevkifata tabi tutularak sorumlu sıfatıyla beyan edilmiş ve indirim konusu yapılmış olan tutar için düzeltme işlemi yapılmayacaktır.
İade Faturası Düzenleyen B Firmasının Muhasebe Kaydı
………………………………………10.06.2012……………………………………………..
320 Satıcılar 10.180
150 İlk Mad.Mlz. 10.000
391 Alış İade KDV (%18)(1/10) 180
……………………………………..……………………………………………………………
İade faturasını alan A Firmasının Muhasebe Kaydı ve Beyanı
………………………………………10.06.2012……………………………………………..
610 Satıştan İadeler 10.000
191 İndirilecek KDV 180
120 Alıcılar 10.180
……………………………………..……………………………………………………………
Tevkifat uygulaması kapsamında bulunan hizmetlerde düzeltme, ifa edilen hizmetin iadesi söz konusu olmayacağından, faturanın hizmetin ifasından önce düzenlendiği durumlarda hizmetten tamamen vazgeçilmesi ya da hizmetin sözleşme şartlarına uygun olarak gerçekleştirilmemesi nedeniyle işlemin matrahında bir değişiklik meydana gelmesi halinde yapılabilecektir.
Malların kısmen iade edilmesi, hizmetin bir kısmının tamamlanmaması, malların ve hizmetin sözleşmede belirtilen evsafa uymaması ve benzeri nedenlerle tevkifata tabi işlem bedelinde sonradan bir azalma meydana gelmişse, azalma miktarı ile ilgili olarak bu bölümü çerçevesinde işlem yapılacaktır.
b-Matrahta Değişiklik
Fiyat farkı, kur farkı ve benzeri nedenlerle tevkifata tabi işlemin bedelinde sonradan bir artış ortaya çıkması halinde, bu artış ile ilgili olarak fatura düzenlenerek KDV hesaplanacak ve hesaplanan KDV üzerinden (tevkifat alt sınırı dikkate alınmaksızın) tevkifat uygulanacaktır. Bu şekilde işlem yapılabilmesi için fiyat farkı, kur farkı ve benzerinin ait olduğu asıl işleme ait KDV dahil bedelin tevkifat alt sınırını geçmiş ve tevkifata tabi tutulmuş olması gerekmektedir.
Örnek 1:
Konfeksiyon toptancısı (A)’dan ¨100.000 tutarında 1.000 parçalık %8 KDV oranına tabi fason iş siparişi alan imalatçı (B) tarafından, 2012/Nisan döneminde bu işle ilgili olarak fatura düzenlemiş, faturada gösterilen (100.000 x 0,08 = ) ¨8.000 tutarındaki KDV’nin (8.000 x 0,5 = ) ¨4.000 tutarlık kısmı (B)’ ye ödenmiş, (8.000 x 0,5 = ) ¨4.000 tutarlık kısmı ise (A) tarafından tevkifata tabi tutularak sorumlu sıfatıyla beyan edilmiştir.
(B), bu siparişin 200 adetlik kısmını zamanında teslim edemediğinden bedelde ¨20.000 tutarında bir azalma meydana gelmiştir.
2012/Mayıs döneminde ortaya çıkan bu değişiklik nedeniyle tarafların karşılıklı düzeltme yapması gerekmektedir.
Buna göre (B), (A) ya ¨20.000 ile birlikte bu tutara ait (20.000 x 0,08 = ) ¨1.600 tutarındaki KDV’nin tevkifata tabi tutulmayan (1.600 x 0,5 = ) ¨800 tutarındaki kısmını (toplam ¨20.800) iade edecek, 2012/Nisan döneminde beyan ettiği ¨800 tutarındaki KDV’yi 2012/Mayıs dönemine ait 1 No.lu KDV Beyannamesinde indirim konusu yapacaktır.
(A) ise 2012/Nisan döneminde indirim konusu yaptığı ¨800 tutarındaki KDV’yi, 2012/Mayıs döneminde 1 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edecektir.
(A)’nın bu fason sipariş nedeniyle tevkifata tabi tutarak beyan ettiği verginin, ¨20.000 tutarına isabet eden kısmı olan (1.600 x 0,5 = ) ¨800 aynı zamanda indirim konusu yapılmış olduğundan, bir düzeltme işlemine konu olmayacaktır.
Fason İş Yaptıran A’nın Düzeltme Kaydı
—————————————————– 05.2012————————————————-
320 Satıcılar 20.800
150 İlk Madde Malzeme 20.000
391 Alış İade KDV 800
—————————————————————————————————————–
Fason İş Yapan B’nin Düzeltme Kaydı
——————————————— .05.2012——————————————————–
610 Satıştan İadeler 20.000
191 İndirilecek KDV 800
120 Alıcılar 20.800
————————————————-/————————————————————–
Alıcı lehine, ödemenin yapıldığı tarihte kur farkı oluşması halinde ise kur farkı tutarı üzerinden alıcı tarafından satıcıya bir fatura düzenlenerek, teslim ve hizmetin yapıldığı tarihteki oran üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir. Böylece, matrahta oluşan azalma tutarı, tevkifata tabi tutulmayan KDV tutarı ile birlikte, satıcı tarafından alıcıya iade edilecektir. Ayrıca, söz konusu KDV tutarı alıcı tarafından 1 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edilecektir.
Örnek 2:
Alıcı lehine 3.000 TL kur farkı oluşmuştur. KDV oranı %18’dir.Mal teslimi 9/10 oranında tevkifata tabidir.
Alıcının Muhasebe Kaydı
—————————————————– ./..——————————————————-
320 Satıcılar 3.054
153 Ticari Mallar 3.000
391 Hes. KDV (%18)(1/10) 54
—————————————————————————————————————–
Satıcının Muhasebe Kaydı
——————————————— ./..—————————————————————
611 Satış İndirimleri 3.000
191 İndirilecek KDV(1/10) 54
120 Alıcılar 3.054
————————————————-/————————————————————–
Örnek 3:
Satıcı lehine 3.000 TL kur farkı oluşmuştur. KDV oranı %18’dir.Mal teslimi 9/10 oranında tevkifata tabidir.
Satıcının Muhasebe Kaydı
——————————————— ./..—————————————————————
120 Alıcılar 3.054
600 Yurt İçi Satışlar 3.000
391 Hes.KDV(%18)(1/10) 54
————————————————-/————————————————————–
Alıcının Muhasebe Kaydı
…………………………………………………………………………………………………..
153 Ticari Mallar 3.000
191 İndirilecek KDV (%18) 540
320 Satıcılar 3.054
360 Tevk.Yol. Öd.KDV (%18)(9/10) 486
……………………………………..……………………………………………………………
c-Fazla veya Yersiz Tevkif Edilen Vergilerin İadesi
Fazla veya yersiz tevkif edilerek ödenen vergi bulunması halinde, gerek alıcı gerekse satıcının beyanlarının düzeltilmesi suretiyle işlemin tevkifat uygulanmadan önceki hale döndürülmesi gerekir.
Fazla veya yersiz tevkif edilen vergi öncelikle tevkifatı yapan alıcı tarafından satıcıya iade edilecektir. Alıcının, fazla veya yersiz tevkif ettiği KDV tutarını satıcıya ödediğini gösterir belge ve satıcının düzeltmeyi yaptığını gösterir vergi dairesi yazısı ile birlikte başvurması halinde, fazla veya yersiz tevkif edilen vergi, bu vergiyi vergi dairesine beyan ederek ödeyen alıcıya iade edilecektir.
Tevkifata tabi olmadığı halde tevkifat uygulanan ve satıcı tarafından verginin tamamının beyan edildiği durumlarda, satıcının düzeltmeyi yaptığını gösterir vergi dairesi yazısının ibrazı aranmayacaktır.
Tevkifata tabi olan ve tevkifata tabi tutulan, ancak satıcı tarafından verginin tamamının beyan edildiği durumlarda, satıcının düzeltmeyi yapmasından sonra, varsa önceki beyanı üzerine ödenen KDV’nin, söz konusu işlemle sınırlı kısmı satıcıya iade edilecektir. Dolayısıyla bu durumda alıcıya iade söz konusu olmayacaktır.
Yapılacak iadelerde teminat, YMM KDV İadesi Tasdik Raporu ve Vergi İnceleme Raporu aranmayacaktır.
Tevkifata tabi tutulan KDV’nin alıcı tarafından beyan edilmiş ancak ödenmemiş olması halinde, sorumlu sıfatıyla beyan edilen bu vergi tahakkuktan terkin edilecektir.
Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe birimleri tarafından yapılan fazla veya yersiz tevkifatlar, satıcının beyanlarını düzelttiğini gösterir vergi dairesi yazısını ibraz etmesi üzerine ödemeyi yapan muhasebe birimlerince düzeltilecek ve gereken durumlarda iade edilecektir
IV-SONUÇ
Makalemiz, 117 Seri Nolu KDV Genel Tebliği esas alınarak KDV tevkifatı uygulaması ve bu uygulamaya bağlı olarak KDV düzeltmesi açıklanmaya çalışılmıştır.
Makalemizde tevkifat uygulaması tablolar haline getirilerek özetlenmiştir. Düzeltme işlemlerine ilişkin tebliğde yer alan örneklere muhasebe kayıtları ilave edilmiştir.
…………………………………………………….
SON NOT
1-Belirlenmiş alıcılar (KDV mükellefi olsun olmasın):
– 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar, il özel idareleri ve bunların teşkil ettikleri birlikler, belediyelerin teşkil ettikleri birlikler ile köylere hizmet götürme birlikleri,
-Yukarıda sayılanlar dışındaki, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları,
– Döner sermayeli kuruluşlar,
– Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları,
– Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları,
– Bankalar,
– Kamu iktisadi teşebbüsleri (Kamu İktisadi Kuruluşları, İktisadi Devlet Teşekkülleri),
-Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar,
– Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları dahil bütün borsalar,
-Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan idare, kurum ve kuruluşlara ait olan (tek başına ya da birlikte) kurum, kuruluş ve işletmeler,
– Payları İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören şirketler,
YARARLANILAN KAYNAKLAR
1-117 Seri Nolu KDV Genel Tebliği
2-KDV Tevkifatının yer aldığı diğer KDV Genel Tebliğleri
4-E-Kitap,Katma Değer Vergisinde Tam ve Kısmi Tevkifat Uygulaması, Turmob, 2012
5-Gelir İdaresi Başkanlığı Özelgeleri