Bülten 2012-13 116 Seri Nolu KDV Genel Tebliğindeki Bazı Düzenleme ve Açıklamalar
Erdoğdu ÖZ
Yeminli Mali Müşavir
www.erdogduozymm.com İstanbul,19.01.2012
BÜLTEN (E.Ö.2012/13)
DENİZ TAŞIMA ARAÇLARININ İMAL VE İNŞASI İLE İLGİLİ YAPILAN TESLİM VE HİZMETLER, İSMEP KAPSAMINDA YAPILACAK TESLİM VE HİZMETLER, BSMV KAPSAMINDA SATIN ALINAN MALLARIN İADESİNDE KDV UYGULAMASI VE İNDİRİMLİ ORANA TABİ İŞLEMLERDE İADE SINIRI
19 Ocak 2012 gün ve 28178 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 116 Seri Nolu KDV Genel Tebliğinde,3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu uygulamasına ilişkin olarak düzenleme ve açıklamalar yapılmıştır.Bunlardan bazıları aşağıdadır.
1.FAALİYETLERİ DENİZ TAŞIMA ARAÇLARI İLE YÜZER TESİS VE ARAÇLARIN İMAL VE İNŞASI OLANLARA BU ARAÇLARIN İMAL VE İNŞASI İLE İLGİLİ YAPILAN TESLİM VE HİZMETLER
6111 sayılı Kanunun 85 inci maddesiyle KDV Kanununun 13 üncü maddesinin (a) bendinde değişiklik yapılarak, 25/2/2011 tarihinden itibaren faaliyetleri deniz taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçların imal ve inşası olanlara bu araçların imal ve inşası ile ilgili yapılan teslim ve hizmetler KDV den istisna edilmiştir.
İstisnanın Kapsamı
İstisnadan, faaliyetleri deniz taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçların imal ve inşası olanlar yararlanacaktır. İstisnadan yararlanmak için imal ve inşa faaliyeti yapanların ayrıca bu araçların kiralanması veya işletilmesi faaliyetinde bulunmaları şartı aranmayacaktır.
Söz konusu istisna, deniz taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçların imal ve inşası ile ilgili mal ve hizmet alımında uygulanacaktır.
İstisnadan yararlananların bu araçların tadil, bakım ve onarımı ile ilgili mal ve hizmet alımlarında bu kapsamda istisna uygulanması mümkün değildir.
İstisna Uygulaması
İstisna kapsamında mal ve hizmet almak isteyenlerin, bu işlemlerin KDV den istisna olduğuna ilişkin bir yazıyı KDV mükellefi olanlara bağlı oldukları vergi dairesi, KDV mükellefi olmayanlara ise işyerinin bulunduğu yer vergi dairesi başkanlığı veya defterdarlık tarafından verilecektir. Deniz taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçları imal ve inşa edenler bu işte kullanacakları mal ve hizmetleri bu yazıyı satıcılara veya gümrük idaresine ibraz etmek suretiyle istisna kapsamında temin edebilecektir.
İstisna kapsamında mal teslimi ve hizmet ifasında bulunan satıcılar bu işlemler nedeniyle yüklendikleri vergileri indirim yoluyla telafi edememeleri halinde iade olarak talep edebileceklerdir. İade talebi bir dilekçe ile yapılacak, dilekçeye;
– Deniz taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçları imal ve inşa eden adına düzenlenen istisna belgesinin bir örneği,
– İstisna kapsamındaki satış faturalarının fotokopisi veya listesi,
– İstisnaya konu işlemlerin gerçekleştiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi,
– İstisna kapsamındaki teslim ve hizmetlerle ilgili olarak yüklenilen KDV listesi,
eklenecektir.
İade uygulaması hakkında bu Tebliğde açıklama bulunmayan hususlara ilişkin olarak, KDV Kanununun 13/a maddesi uygulamasından kaynaklanan iade talepleri için KDV Genel Tebliğlerindeki düzenlemeler çerçevesinde işlem yapılacaktır.
Müteselsil Sorumluluk
Deniz taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçları imal ve inşa edenlere yönelik istisnadan yararlanılabilmesi için, istisna yazısının mal teslimi ve hizmet ifasını yapan satıcıya ibrazı gerekmektedir. Bu yazı olmadan istisna uygulanması halinde, ziyaa uğratılan vergi, ceza, zam ve faizlerden teslim veya hizmeti yapan mükellefler ile birlikte teslim veya hizmet yapılan alıcı da müteselsilen sorumlu olacaktır.
Kendisine, teslim veya hizmetin istisna kapsamına girdiğini gösteren belge ibraz edilen satıcı mükellefler, başka bir şart aramadan istisna kapsamında işlem yapacaktır. Daha sonra işlemin, istisna için ilgili düzenlemelerde belirtilen şartları baştan taşımadığı ya da şartların daha sonra ihlal edildiğinin tespiti halinde, ziyaa uğratılan vergi ile buna bağlı ceza, faiz ve zamlar, kendisine istisna kapsamında teslim veya hizmet yapılan alıcıdan aranacaktır.
25/2/2011 Tarihinden Önceki Tarhiyatlar
Bu Kanunla yapılan değişiklik ile istisna kapsamına alınan teslim ve hizmetlerle ilgili olarak bu Kanunun yayımlandığı tarihten önceki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak KDV tarhiyatı yapılmayacağı, daha önce yapılmış olan tarhiyatlardan, varsa açılmış davalardan feragat edilmesi kaydıyla vazgeçileceği, tahakkuk eden tutarların terkin edileceği, tahsil edilmiş tutarların red ve iade olunmayacağı hükme bağlanmıştır.
2. İSTANBUL SİSMİK RİSKİN AZALTILMASI VE ACİL DURUM HAZIRLIK PROJESİ (İSMEP) KAPSAMINDA, İSTANBUL İL ÖZEL İDARESİNE BAĞLI OLARAK FAALİYET GÖSTEREN İSTANBUL PROJE KOORDİNASYON BİRİMİNE YAPILACAK TESLİM VE HİZMETLER
6111 sayılı Kanunun geçici 16 ncı maddesinde;
“(1) İstanbul Sismik Riskin Azaltılması ve Acil Durum Hazırlık Projesi (İSMEP) kapsamında, İstanbul İl Özel İdaresine bağlı olarak faaliyet gösteren İstanbul Proje Koordinasyon birimine yapılacak teslim ve hizmetler, finansmanı yabancı devletler, uluslararası kurum ve kuruluşlarca karşılanmak şartıyla 31/12/2020 tarihine kadar katma değer vergisinden müstesnadır.
(2) İstisna kapsamındaki teslim ve hizmetler dolayısıyla yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemler nedeniyle hesaplanan vergiden indirilir, indirim yoluyla giderilemeyen vergiler 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 32 nci maddesi hükmü uyarınca mükellefe iade edilir.
(3) Maliye Bakanlığı, istisna kapsamına girecek teslim ve hizmetleri tanımlamaya, istisna ve iade uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.”
hükmü yer almaktadır.
Kanun hükmünün Bakanlığımıza verdiği yetki çerçevesinde söz konusu istisna aşağıda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yürütülecektir.
İstisnanın Kapsamı
İstisna, finansmanlarının yabancı devletler, uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından karşılanması şartıyla İSMEP kapsamında 31/12/2020 tarihine kadar İstanbul İl Özel İdaresine bağlı olarak faaliyet gösteren İstanbul Proje Koordinasyon Birimine 6111 sayılı Kanunun geçici 16 ncımaddesinin yürürlüğü olan 25/2/2011 tarihinden itibaren yapılacak teslim ve hizmetlere uygulanacaktır.
Yabancı devletlerden, uluslararası kurum ve kuruluşlardan karşılıksız olarak sağlanan destekler yanında bu kurum ve kuruluşlardan temin edilen krediler kullanılarak yapılan mal ve hizmet alımları da istisna kapsamına girmektedir.
İstisna Kapsamına Giren Mal ve Hizmetler
İstisna kapsamına İSMEP çerçevesindeki mal ve hizmet alımları girmektedir.
İstisna Uygulaması
İstanbul Proje Koordinasyon Birimine, İSMEP kapsamında yapacağı alımlarla ilgili olarak İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığınca bir yazı verilecektir. Alınacak bu yazının (noter veya YMM onaylı örneği de geçerlidir.) İstanbul Proje Koordinasyon Birimince gümrük idaresine veya yurt içindeki satıcılara ibraz edilmesi suretiyle istisna uygulanması talep edilecektir.
İstanbul Proje Koordinasyon Biriminin İSMEP kapsamında 25/2/2011 tarihinden önce ihalesi yapılan veya sözleşmesi düzenlenen işlere ilişkin mal ve hizmet alımlarının bu kanunun yürürlüğünden önce yapılması halinde bu alımlarda istisna uygulanmayacaktır. Ancak, ihale veya sözleşme maddenin yürürlük tarihinden önce yapılsa bile bu ihale veya sözleşmeye istinaden maddenin yürürlük tarihinden sonra temin edilen mal ve hizmetlere istisna uygulanacaktır.
İade Uygulaması
6111 sayılı Kanunun geçici 16 ncı maddesinin (2) no.lu fıkrasında, “İstisna kapsamındaki teslim ve hizmetler dolayısıyla yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemler nedeniyle hesaplanan vergiden indirilir, indirim yoluyla giderilemeyen vergiler 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 32 nci maddesi hükmü uyarınca mükellefe iade edilir.” hükmü yer almaktadır.
Buna göre, söz konusu istisna, tam istisna mahiyetinde olup, bu kapsamdaki teslim ve hizmetler dolayısıyla yüklenilen KDV tutarları, indirim yoluyla telafi edilememeleri halinde, mükellefin isteğine göre mahsuben veya nakden iade edilecektir.
İade talebi bir dilekçe ile yapılacak, bu dilekçeye;
– İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığınca İstanbul Proje Koordinasyon Birimine verilecek istisnadan yararlanılabileceğine dair yazı,
– İstisna kapsamındaki satış faturalarının fotokopisi veya listesi,
– İstisna kapsamındaki teslim ve hizmetlerle ilgili olarak yüklenilen KDV listesi,
– İstisnaya konu işlemlerin gerçekleştiği döneme ait indirilecek KDV listesi
eklenecektir.
İstisna kapsamında işlem yapan satıcıların nakden veya mahsuben iade talepleri hakkında bu Tebliğde açıklama bulunmayan hususlara ilişkin olarak 84 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin mal ihracından doğan KDV iadesindeki esaslar çerçevesinde işlem yapılacaktır.
3. SADECE BSMV KAPSAMINDAKİ İŞLEMLERİ YAPANLARIN SATIN ALDIKLARI MALLARI İADESİNDE VE GERÇEKLEŞMEYEN HİZMETLERDE KDV UYGULAMASI
KDV Kanununun 17/4-e maddesinde, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) kapsamına giren işlemler ve sigorta aracılarının sigorta şirketlerine yaptığı sigorta muamelelerine ilişkin işlemleri KDV’den istisna edilmiştir.
Aynı Kanunun 35 inci maddesi ile KDV matrahında çeşitli sebeplerle değişiklik vuku bulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükelleflerin bunlar için borçlandığı vergiyi; bu işlemlere muhatap olan mükelleflerin ise indirme hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vuku bulduğu dönem içinde düzeltebilmelerine imkân sağlanmıştır.
Sadece BSMV kapsamındaki işlemleri yapanların satın aldıkları malları kısmen ya da tamamen iade ettiklerinde ya da kendilerine karşı ifa edilen hizmetin bedelinde çeşitli nedenlerle “azalma” şeklinde bir değişiklik vuku bulduğunda bu değişikliklere ilişkin KDV nin düzeltilmesi konusunda aşağıdaki şekilde hareket edilmesi uygun görülmüştür.
Buna göre, sadece BSMV kapsamındaki işlemleri yapanların KDV mükelleflerinden fatura ve benzeri belge karşılığında temin ettikleri malların kısmen veya tamamen iade edilmesi halinde iade amaçlı bir belge (dekont vb.) düzenlenerek bu belgede;
– Malın alış faturasının tarih ve numarası belirtilecek,
– İade edilen kısma ilişkin tutar KDV dâhil olarak gösterilecek,
– Belgeye, “İşbu belge …Seri No.lu KDV Tebliğinin .. bölümüne göre iade edilen mallara ilişkin olarak düzenlenmiştir. % … KDV dâhildir.” açıklaması yazılacaktır.
Malın iadesine ilişkin bu belgede toplam bedel içerisinde gösterilen KDV malı iade eden firma tarafından KDV beyannamesi ile beyan edilmeyecek, gelir/kurumlar vergisi bakımından belgede yer alan KDV dâhil toplam bedel hasılat olarak dikkate alınacaktır. Malın iade edildiği firma ise mal bedeli içindeki KDV tutarını iç yüzde yoluyla hesaplayacak ve genel hükümler çerçevesinde “indirilecek KDV” olarak dikkate alacaktır.
Öte yandan, sadece BSMV kapsamındaki işlemleri yapanların fatura ve benzeri belge karşılığında temin ettikleri hizmetler ile ilgili olarak, işlemin kısmen ya da tamamen gerçekleşmemesi, işlemden hizmet ifası başlamadan veya bir kısım hizmet ifa edildikten sonra vazgeçilmesi gibi nedenlerle matrahta değişiklik meydana gelebilmektedir. Değişiklik matrahın tamamen ortadan kalkması ya da matrahta azalma şeklinde ortaya çıkabilmektedir. Bu durumlarda da KDV düzeltmesi yukarıdaki açıklamalara uygun olarak mal iadelerinde olduğu gibi gerçekleştirilecektir.
4. 2012 YILINDA GERÇEKLEŞEN İNDİRİMLİ ORANA TABİ İŞLEMLERDE İADE SINIRI
İndirimli orana tabi işlemlerden doğan KDV iade taleplerinde, bu işlemler nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen KDV tutarının iade konusu yapılamayacak kısmıyla ilgili olarak 2011 yılında geçerli olan 14.300 TL tutarındaki sınır, 2012 yılı için 15.800 TL olarak uygulanacaktır.