01.09.2023 Tarihinden İtibaren Reeskont ve Avans İşlemlerinde Uygulanacak Faiz Oranı
BÜLTEN 2023-96
01.09.2023 TARİHİNDEN İTİBAREN REESKONT İŞLEMLERİNDE UYGULANACAK İSKONTO VE AVANS İŞLEMLERİNDE UYGULANACAK FAİZ ORANI
01.09.2023 gün ve 32296 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan T.C.Merkez Bankası tebliği ile 01.09.2023 tarihi itibariyle Merkez Bankasınca vadesine en çok 3 ay kalan senetler karşılığında yapılacak reeskont işlemlerinde uygulanacak iskonto faiz oranı yıllık yüzde 25,75, avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranı ise yıllık yüzde 26,75 olarak tespit edilmiştir.
Bu tebliğ gereğince uygulanacak ve daha önceki yıllarda uygulanan oranlar aşağıdadır.
REESKONT VE AVANS İŞLEMLERİNDE UYGULANACAK ORANLAR
| Reeskont ve Avans İşlemlerinde Uygulanacak Oranların Başlangıç Tarihi | Resmi Gazete’nin Tarih ve Nosu | Vadesine En Çok 3 Ay Kalan Senetler Karşılığı Yapılacak Reeskont İşlemlerinde Uygulanacak İskonto Faiz Oranı Yıllık% | Avans İşlemlerinde Uygulanacak Faiz Oranı Yıllık% |
| 30.12.2010 | 30.12.2010-27801 | 14,00 | 15,00 |
| 29.12.2011 | 29.12.2011-28157 | 17,00 | 17,75 |
| 20.12.2012 | 20.12.2012-28503 | 13,50 | 13,75 |
| 27.12.2013 | 27.12.2013-28864 | 10,25 | 11,75 |
| 14.12.2014 | 14.12.2014-29205 | 09,00 | 10,50 |
| 31.12.2016 | 31.12.2016-29935 | 08,75 | 09,75 |
| 29.06.2018 | 29.06.2018-30463 | 18,50 | 19,50 |
| 11.10.2019 | 11.10.2019-30915 | 17,25 | 18,25 |
| 21.12.2019 | 21.12.2019-30985 | 12,75 | 13,75 |
| 13.06.2020 | 13.06.2020-31154 | 9,00 | 10,00 |
| 19.12.2020 | 19.12.2020-31339 | 15,75 | 16,75 |
| 31.12.2021 | 14,75 | 15,75 | |
| 31.12.2022 | 31.12.2022-32060 | 09,75 | 10,75 |
| 24.06.2023 | 24.06.2023-32231 | 15,75 | 16,75 |
| 01.09.2023 | 01.09.2023-32296 | 25,75 | 26,75 |
T.C. Merkez Bankasına göre;
Reeskont; iskonto edilmiş, diğer bir deyişle bir bedel karşılığı el değiştirmiş (iskonto) olan kıymetlerin, bir bedel karşılığında yeniden el değiştirmesini (reiskonto) ifade eder.
Reeskont ve avans işlemleri, Merkez Bankası Kanunu’nun 45. maddesine göre düzenlenmiştir.
Merkez Bankası, bankacılık kesiminin geçici likidite ihtiyaçlarının karşılanması için, bankalar tarafından verilecek ticari senet ve vesikaları reeskonta kabul edebilir. Türkiye’de reeskont işlemindeki tüm koşul ve kurallar, Merkez Bankası tarafından belirlenir. Bunun yanında, reeskont kredilerinin en yüksek sınırı ve kredi türlerine göre limitleri, para politikası ilkeleri doğrultusunda yine Banka tarafından konulur.
Bu işlemler için Merkez Bankası tarafından uygulanan faize “reeskont faiz oranı” adı verilmektedir. Merkez Bankası reeskonta kabul edebileceği senetler karşılığında avans da verebilmektedir. Avans için teminat olarak alınan bu senetler; ticari senet ve belgeler, devlet tahvilleri ve borsada kayıtlı tahvillerdir. Ekonomideki para arzı ve kredi genişlemesi dikkate alınarak belirlenen reeskont faiz oranı, mevcut durumda uygulanan para politikası kapsamında bir para politikası aracı olarak önemini kaybetmiştir.
Vergi uygulamalarında yukarıda yer alan oranların uygulanacağı hükümler aşağıdadır.
VUK Md.281: Alacaklar mukayyet değerleriyle değerlenir. Mevduat veya kredi sözleşmelerine müstenit alacaklar değerleme gününe kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte dikkate alınır.
Vadesi gelmemiş olan senede bağlı alacaklar değerleme gününün kıymetine irca olunabilir. Bu takdirde, senette faiz nispeti açıklanmış ise bu nispet, açıklanmamışsa Cumhuriyet Merkez Bankasının resmi iskonto haddi uygulanır.
Bankalar ve bankerler ile sigorta şirketleri alacaklarını ya Cumhuriyet Merkez Bankasının resmi iskonto haddi veya muamelelerinde uyguladıkları faiz haddi ile, değerleme günü kıymetine irca ederler.
VUK Md.285: Borçlar mukayyet değerleriyle değerlenir. Mevduat veya kredi sözleşmelerine müstenit borçlar değerleme gününe kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte dikkate alınır.
Vadesi gelmemiş olan senede bağlı borçlar değerleme günü kıymetine irca olunabilir. Bu takdirde senette faiz nispeti açıklanmışsa bu nispet, açıklanmamışsa Cumhuriyet Merkez Bankasının resmi iskonto haddinde bir faiz uygulanır.
Banka ve bankerler ile sigorta şirketleri borçlarını, Cumhuriyet Merkez Bankasına resmi iskonto haddi veya muamelelerinde uyguladıkları faiz haddiyle, değerleme günü kıymetine irca ederler.
Alacak senetlerini değerleme gününün kıymetine irca eden mükellefler, borç senetlerini de aynı şekilde işleme tabi tutmak zorundadırlar.
VUK GT 238:
Senede bağlı alacakların ve borçların değerleme günündeki kıymetlerine irca edilmesi sırasında senet üzerinde faiz nispetinin belli edilmediği hallerde T.C. Merkez Bankasının resmi iskonto hadlerinin uygulanması yasal bir zorunluluk olup, alacak senetleri ile borç senetlerinin reeskont işlemlerinde uygulanacak iskonto yönteminin de T.C. Merkez Bankası tatbikatına paralellik arzetmesi gerekeceği açıktır.
T.C. Merkez Bankasının reeskont işlemleri ile ilgili uygulamasında ise vadesine en çok 92 gün kalmış olan senetler reeskonta kabul edilmekte; senedin vadesinin belirlenmesinde faizin başlangıç tarihi olarak senedin reeskonta kabul edildiği tarihten bir önceki gün esas alınmaktadır. Vadesi 92 günden daha fazla olan senetler ise reeskonta kabul edilmemektedir. İskonto tutarı ise dış iskonto yöntemine göre, yani senedin itibari değeri üzerinden hesaplanmaktadır.
64 NOLU VUK SİRKÜLERİ
İleri düzenleme tarihli çeklerin değerleme gününde vadesi gelmemiş senede bağlı alacak ve borçlar için uygulanması öngörülen reeskont uygulanmasından yararlanması mümkün bulunmaktadır.
Formüller:
İç İskonto Formül
Reeskont Tutar =( Nominal Değer*Faiz Oran*Gün Sayısı)/(36.000+(Faiz Oranı*Gün Sayısı))
Peşin Değer Formülü
Peşin Değer =(Nominal Değer*36.000)/36.000+(Faiz Oranı*Gün Sayısı)
Reeskont Tutarı=Nominal Değer-Peşin Değer
İlgili tebliğe ulaşmak için tıklayınız.
Erdoğdu ÖZ
Yeminli Mali Müşavir
İstanbul, 01.09.20223