Bülten 2018-146 Kentsel Dönüşümde Vergi Harç ve Ücret İstisnası Değişikliği

BÜLTEN 2018-146

KENTSEL DÖNÜŞÜMDE VERGİ HARÇ VE ÜCRET İSTİSNASI DEĞİŞİKLİĞİ

6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun, 31 Mayıs 2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 15.12.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6306 sayılı Kanun’un Uygulama yönetmeliğinde de bu kanunun uygulama esasları açıklanmıştır.

Bu kanunun 7/9 ncu maddesinde riskli yapılar, riskli alanlar ve rezerv yapı alanları uygulamalarında vergi, harç ve ücret istisnaları yer almaktadır.

Bu hüküm aşağıda görüleceği üzere, istisnadan kimlerin yararlanılacağı yazılı değildir. Yapılacak işlemler de sınırlı olarak belirtilmiştir.

“ (9) Bu Kanun uyarınca yapılacak olan işlem, sözleşme, devir ve tesciller ile uygulamalar, noter harcı, tapu harcı, belediyelerce alınan harçlar, damga vergisi, veraset ve intikal vergisi, döner sermaye ücreti ve diğer ücretlerden; kullandırılan krediler sebebiyle lehe alınacak paralar ise banka ve sigorta muameleleri vergisinden müstesnadır.

Bu konu ile ilgili olarak yayınlanan, 6306 sayılı Kanun’un Uygulama yönetmeliğinde ise ilgili kurum veya gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerince yapılacak olan  işlemlerden söz edilmektedir.

Uygulamada önceleri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yönetmelik hükümlerine uygun olarak, kanun kapsamında yapılacak devir ve satış işlemleri hakkında sağlanan muafiyetlerin alıcı ya da satıcı ayırımı yapılmaksızın  yapılacak işlem olduğu hakkında görüşler vermiş, aynı zamanda Hazine ve Maliye Bakanlığı da kanun kapsamındaki yapıların yıkılarak yeniden inşasına yönelik olarak kanun kapsamında yer alan hak sahibi maliklerin yapacağı işlemlere istisna öngörülmekte olup, hak sahiplerinin taraf olmadığı işlemlerin Kanun kapsamında değerlendirilmesi mümkün olmadığı şeklinde görüşler vermiştir.

Daha sonra, Hazine ve Maliye Bakanlığı kanun uyarınca yapılan işlemler nedeniyle uygulanacak mali muafiyet ve istisnalarda tereddüt oluşması halinde konunun mahalli maliye birimlerine soru konusu edilerek işlemlere yön verilmesi şeklinde görüş bildirmiştir.

Bu görüşten sonra, Hazine ve Maliye Bakanlığı verdiği görüşlerde, hak sahibi maliklerle yapılacak işlemlerde istisna uygulanacağını, hak sahibi olmayanlarla yapılacak işlemlerde istisna uygulanmayacağı konusunda görüşler vermiştir.

Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşleri yargıya intikal etmiş ve Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşleri yargı kararlarında uygun görülmemiştir.

10 Aralık 2018 gün ve 30621 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7153 sayılı Çevre Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un yayım tarihinde yürürlüğe giren 24 ncü maddesiyle 6306 sayılı Kanun’un alınmaması gereken bazı vergi, harç ve ücretler ile ilgili 7 nci  maddesinin 9 ncu fıkrası aşağıdaki gibi değişmiştir. Bu değişiklik Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşlerine uygun olmamıştır.

(9) Bu Kanun uyarınca yapılacak olan ve Bakanlık, TOKİ, İller Bankası Anonim Şirketi, İdare ve dönüşüme konu yapıların inşası işini yüklenen müteahhit ile malik ve en az bir yıldır kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak riskli yapıyı  kullanan gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişilerinden birinin taraf olduğu;

 a) Bu Kanun kapsamındaki yapıların dönüşüme tabi tutulmadan önce ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri ile bu Kanun kapsamında yapılacak uygulamalar neticesinde meydana gelen yeni yapıların malik, işi yüklenen müteahhit ve en az bir yıldır kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak riskli yapıyı kullanan gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişilerine ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri,

 b) Bu Kanun kapsamındaki bir yapıdan dolayı, bu Kanun kapsamındaki parsellerde veya alanlarda veya söz konusu parsel ve alanların dışındaki parsellerde yeni bir yapı yapılması ya da mevcut bir yapının satın alınması veya ipotek tesis edilmesi işlemleri,

 c) Kanun kapsamında yapılacak uygulamalar neticesinde meydana gelen yeni yapıların işi yüklenen müteahhit, Bakanlık, TOKİ, İller Bankası Anonim Şirketi, İdare ve bunların iştirakleri tarafından gerçekleştirilecek ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri,

ile bu bentlerde belirtilen yapıların dönüşümüne ilişkin olarak Kanun uyarınca yapılacak diğer işlemler noter harcı, tapu harcı, belediyelerce alınan ücret ve harçlardan, veraset ve intikal vergisi, döner sermaye ücreti ve diğer ücretlerden, bu işlemler nedeniyle düzenlenecek kâğıtlar, resmî dairelerin mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler sebebiyle düzenlenen  kâğıtlar da dahil olmak üzere damga vergisinden, bu Kanun kapsamındaki yapıların maliklerine ve malik olmasalar bile bu  yapılarda kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak en az bir yıldır ikamet ettiği veya bunlarda işyeri bulunduğu tespit edilenlere bu amaçlarla kullandırılan krediler dolayısıyla lehe alınacak paralar, banka ve sigorta muameleleri vergisinden istisnadır. Bu Kanun kapsamındaki iş, işlem ve uygulamalar, Bakanlık, TOKİ, İller Bankası Anonim Şirketi ve İdarenin, sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketleri tarafından yürütülüyor ise, bu şirketlerce yapılan iş, işlem ve uygulamalarda da bu fıkrada belirtilen vergi, harç ve ücret muafiyetleri uygulanır.

Erdoğdu Öz

Yeminli Mali Müşavir

17.12.2018