Türkiye-ABD Bilgi Değişim Anlaşması Yürürlükte

BÜLTEN 2022-164

TÜRKİYE- ABD VERGİ BİLGİ DEĞİŞİM ANLAŞMASI YÜRÜRLÜK TARİHİ

14 Eylül 2022 tarih ve 31953 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 13 Eylül 2022 gün ve 6032 sayılı Cumhurbaşkanı Kararında;

29 Temmuz 2015 tarihinde Ankara’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti Arasında Genişletilmiş Bilgi Değişimi Yoluyla Uluslararası Vergi Uyumunun Artırılması Anlaşması” ve eki “Mutabakat Zaptı” nın yürürlük tarihinin 14 Haziran 2021 olarak tespit edilmesine karar verilmiştir.

Bu kararda, sözü edilen vergide bilgi değişimi; vergi  kayıp kaçağını önlemek için hesaplanacak olan vergi ile ilgili olarak bir devlet vergi idaresinden başka bir devlet vergi idaresine bilgi aktarımıdır.

Bilgi değişiminin amacı; ödenmesi gereken verginin daha doğru tespit edilmesi, uluslararasındaki sermaye hareketlerindeki sapmaların azalması ve haksız vergi rekabetinin engellenmesi olarak sayılabilir.

Bilgi değişim yöntemleri olarak; talep üzerine bilgi değişimi, kendiliğinden bilgi değişimi ve otomatik bilgi değişimini gösterebiliriz.

Bilgi değişim sistemleri; iki taraflı ve çok taraflıdır. İki taraflı sistemler, çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaların bilgi değişimi maddesiyle sınırlı anlaşmalar ve vergi cenneti sayılan ülkelerle yapılan bilgi değişimi anlaşmalarıdır. Çok Taraflı Sistemler, OECD tarafından hazırlanan “Vergi Konularında Karşılıklı İdari Yardımlaşma Sözleşmesi” ve Avrupa Birliği tarafından Birlik içerisinde vergisel konularda işbirliği sağlamak için yapılan İdari İşbirliği Direktifidir.

ABD Bilgi değişim anlaşmasında, ABD Kongresi tarafından FATCA olarak bilinen Yabancı Hesaplar Vergi Uyum Yasası ile ABD vergi mükelleflerinin yabancı ya da sınır ötesi (off-shore) hesapları kapsamında beyan etmedikleri gelirlerinin tespit edilebilmesi amacıyla ABD dışındaki finansal kuruluşlarla işbirliği sağlanması öngörülmüştür.

FATCA bilgi değişim anlaşmasının esas kaynağı ABD ÇVÖA’nın bilgi değişimi ile ilgili 26 ncı maddesi ve Vergi Konularında Karşılıklı İdari Yardımlaşma Anlaşması ile Vergi Konularında Çok Taraflı İdari Yardımlaşma Anlaşmasıdır. Bu Yasa 2014 yılında uygulamaya geçmiştir.

Tüm yabancı finansal kuruluşlara dünyadaki bütün Amerikan vergi mükelleflerinin yurtdışındaki banka hesapları, yatırımları, elde ettikleri gelir ve kazanca dair bilgileri Amerikan Gelir İdaresi (IRS) ile paylaşma yükümlülüğü getirmektedir.

Yasa kapsamında bilgi değişimi yapılabilmesi için ABD ile diğer ülkeler arasında karşılıklı olarak otomatik şekilde bilgi değişimi anlaşmaları imzalanmaktadır.

İki çeşit anlaşma modeli (Model 1, Model 2) vardır. Her model kendi içine iki kısma ayrılır

MODEL 1- ABD ve anlaşmaya taraf ülke arasında otomatik bilgi değişimi “Hükümetler Arası Anlaşma”

Model 1/A- ABD ve anlaşmanın tarafı olan diğer devlet arasında karşılıklı bilgi değişimi gerçekleşecektir.

Model 1/B- Anlaşmanın tarafı olan ülkenin tek taraflı olarak ABD’ye bilgi sunduğu bir anlaşma türüdür.

MODEL 2- ABD ve anlaşmaya taraf ülkenin finansal kuruluşlarının doğrudan ABD Gelir İdaresi ile anlaşma  “İşbirliği Anlaşması”

Model 2/A- Herhangi bir anlaşma olmadan ABD tarafından finansal kuruluşlardan bilginin talep edildiği anlaşma modelidir.

Model 2/B- Bilgi değişim anlaşması ya da ÇVÖA imzalanmış olan ülkelerin finansal kuruluşlarından bilginin talep edildiği anlaşma türüdür.

30 Haziran 2014 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile ABD Hükümeti arasında FATCA ile birlikte karşılıklı otomatik bilgi değişimi yapılmasını öngören Model 1 çerçevesinde prensipte anlaşma yapılmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti Arasında Genişletilmiş Bilgi Değişimi Yoluyla Uluslararası Vergi Uyumunun Artırılması Anlaşması” 29 Temmuz 2015 tarihinde imzalamıştır.

Bu anlaşmanın ve eki mutabakat zaptının, Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair 6677 sayılı Kanun 16 Mart 2016 tarihinde Resmi Gazete ’de yayımlanmıştır. Anlaşma Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanıp 5 Ekim 2016 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

Mutabakat Zaptı uyarınca anlaşmanın yürürlüğe girmesini takip eden 30 Eylül 2017 günü Amerikan Gelir İdaresi’ne (IRS) bildirim yapılması gerekmekteydi. Ancak Türkiye bu tarihe kadar iç işlemleri tamamlayamadığından bildirim bu tarihte yapılamamıştır.

Türkiye, bu işlemleri tamamlayarak, 6032 sayılı Karar ile anılan Anlaşma’nın ve Eki Mutabakat Zaptı’nın yürürlük tarihi 14 Haziran 2021 olarak tespit edilmiştir.

Bu anlaşmaya göre;

Bildirim Yapacak Yabancı Finansal Kuruluşlar:

– Mevduat kabul eden bankacılık ve benzeri işlemleri gerçekleştiren kurumlar

– Müşterilerinin finansal varlıklarını elinde tutan saklama kurumları

– Aşağıdaki hizmetlerden en az birini veren yatırım kuruluşları

. Para ve sermaye piyasası araçları işlemlerinde aracılık yapan kuruluşlar

. Bireysel ve kolektif portföy yönetimi yapan kuruluşlar

. Müşterilerine ait yatırımların yönetimi ve işletimini yapan diğer kurumlar

Bildirim Yapılacak Kişiler/Kuruluşlar:

Kişi veya kuruluşlar aşağıdaki özelliklerden birini taşıması durumunda ABD’li kişi olarak belirlenecek ve FATCA’nın konusunu oluşturacaktır.

– ABD yerleşikliği veya ABD vatandaşlığı,

– ABD kanunları ile kurulmuş şirket,

– ABD doğum yeri,

– ABD telefon numarası,

– ABD posta veya ikametgâh adresi,

– ABD’li vakıf,

– ABD’deki bir hesaba verilen düzenli ödeme talimatı bulunması,

– ABD adresi olan bir kişiye vekaletname veya imza yetkisi verilmesi.

Bildirim Yapılacak Konular:

Yabancı finansal kuruluşların IRS’e yıllık olarak bildirecekleri raporlanacak bilgiler aşağıdaki gibidir.

– Hesap sahibinin adı, adresi ve vergi numarası,

– Hesap sahibinin hesap numarası,

– Bildirim yapan yabancı finansal kuruluşun adı ve Küresel Aracı Kuruluş Kimlik Numarası (GIIN),

– Hesap sahibinin ilgili takvim yılı sonundaki hesap bakiyesi,

– İlgili takvim yılı boyunca hesaba yatırılan faiz, temettü ve diğer gelirlerin toplam tutarı,

– İlgili takvim yılı boyunca hesaba yatırılan menkul kıymet ve gayrimenkul alım-satım ve itfa bedelinden sağlanan brüt hasılat,

Bildirim Limitleri :

Raporlama yapılacak finansal hesaplar, mevcut hesap ve yeni hesap olarak ikiye ayrılmıştır.

– Mevcut hesaplar, 30.06.2014  tarihine kadar açılmış hesaplardır. Bildirim için kurum hesapları 250.000 ABD Doları, bireysel hesaplarda 50.000 ABD Doları üzeri olmalıdır.

– Yeni hesaplar, 30.06.2014 tarihinden sonra açılmış hesaplardır. Kurumsal ve bireysel hesaplarda bildirim için limit yoktur.

FATCA Kapsamına Girmeyen Konular:

Bireysel emeklilik ya da emeklilik maaşı hesapları, belirli süreli hayat sigortası sözleşmelerini içeren hesaplar, miras olarak tutulan hesaplar ve bloke hesaplar FATCA kapsamı dışına çıkarılmıştır.

Stopaj Yükümlülüğü :

Finansal kuruluşların bu raporlamayı yapmaması durumunda ise ABD bu kişilerin beyanı gereken gelirleri üzerinden yüzde 30  oranında stopaj yapacaktır.

Bu bültenin hazırlanmasında 22.09.2021 tarihine İstanbul YMM Odasında yaptığım sunumdan yararlanılmıştır.

Erdoğdu ÖZ

Yeminli Mali Müşavir

30.09.2022