Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliğine Göre İrtibat Bürosu Kuruluşu ve Müracaatta Aranacak Belgeler ile Vergi Kanunları Karşısındaki Durumları
DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR KANUNU UYGULAMA YÖNETMELIĞINE GÖRE İRTİBAT BÜROSU KURULUŞU VE MÜRACAATTA ARANACAK BELGELER İLE VERGİ KANUNLARI KARŞISINDAKİ DURUMLARI
Erdoğdu ÖZ
Yeminli Mali Müşavir
İstanbul,15.07.2012
Yurt dışında bulunan şirketler, herhangi bir ticari faaliyette bulunmadan Türkiye ile ilişkilerini takip etmek için irtibat bürosu kurabilirler. Bu büroların açılması ve devamı izne bağlıdır. Bu makalede, Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliğine göre irtibat bürosu kuruluşu ve müracaatta aranacak belgeler ile vergi kanunları karşısındaki durumları incelenecektir.
I-İrtibat Bürosu Kuruluşu
Ekonomi Bakanlığı, yabancı ülke kanunlarına göre kurulmuş şirketlere, Türkiye’de ticari faaliyette bulunmamak kaydıyla irtibat bürosu açma izni vermeye ve bu izinlerin süresini uzatmaya yetkilidir.
Bakanlık, yeni kurulan şirketlerin Türkiye’de irtibat bürosu açma taleplerini, şirketin faaliyet konusu, sermayesi ve istihdam edilen personel sayısı gibi unsurlar çerçevesinde değerlendirerek faaliyet izninin verilmesi için şirketin kuruluşundan itibaren en az bir yıllık sürenin geçmesi koşulunu öngörebilir.
Kuruluş ve süre uzatımına ilişkin müracaatlar, istenilen bilgi/belgelerin tam ve eksiksiz olması kaydıyla, başvuru tarihinden itibaren on beş iş günü içinde sonuçlandırılır.
(Doğrudan Yabanci Yatirimlar Kanunu Uygulama Yönetmeliğinin, 03.07.2012 gün ve 28342 sayılı R.G.’de yayınlanan değişik Md.6)
II-İrtibat Bürosu Kurmak İçin Müracaatta Gerekli Belgeler
a) Ek-6 Nolu Başvuru formu (1),
b) İrtibat bürosu tarafından yürütülecek işlerin kapsamını ve büronun ticari faaliyet yürütmeyeceğine ilişkin Ek-7 Nolu taahhüdü içeren beyanname (2) ve beyannameyi imzalayan yabancı şirket yetkilisinin imza yetkisini gösterir belge,
c) Yabancı şirkete ait ve ilgili Türk Konsolosluğunca veya Lahey Devletler Özel Hukuku Konferansı çerçevesinde hazırlanan Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre tasdik edilmiş Faaliyet Belgesi,
ç) Yabancı şirket hakkında hazırlanmış Faaliyet Raporu veya bilanço ve gelir tablosu,
d) İrtibat bürosunun faaliyetlerini yürütmekle görevli olarak atanan kişiye/kişilere verilecek yetki belgesi,
e) İrtibat bürosunun kuruluş işlemlerinin başka bir kimse aracılığı ile yürütülmesi durumunda vekâletname.
(Başvuru belgelerinin ve irtibat bürosunun faaliyet süresi boyunca Genel Müdürlüğe sunulan belgelerin aslının ibraz edilmesi halinde, belgenin bir örneği Genel Müdürlük tarafından onaylanarak aslı başvuru sahibine iade edilir.)
Yukarıdaki formlar düzenlenirken faaliyet konusu Ek-5 listeden(3) Kod 4’e (4)göre göre seçilir .
(Doğrudan Yabanci Yatirimlar Kanunu Uygulama Yönetmeliğinin, 03.07.2012 gün ve 28342 sayılı R.G.’de yayınlanan değişik Md.7)
III-İrtibat Bürolarının Faaliyet Süreci ve Süre Uzatma Taleplerinin Değerlendirilmesi
a) İrtibat bürolarına ilk başvurularda, azami 3 yıl süre ile beyan edilen faaliyet kapsamında izin verilir. Faaliyet sürelerini uzatmak isteyen bürolar, faaliyet süresinin sona ermesinden önce Genel Müdürlüğe müracaat ederler.
b) Genel Müdürlük süre uzatma taleplerini, büronun geçmiş yıl faaliyetleri, yabancı şirketin Türkiye’de geleceğe yönelik iş planı ve hedefleri, mevcut ve öngörülen harcama tutarı ile istihdam edilen personel sayısı çerçevesinde değerlendirerek yürütülecek faaliyetin niteliğine uygun şekilde süre uzatabilir.
Pazar araştırması veya yabancı şirketin ürünlerinin ya da hizmetlerinin tanıtımını yapmak üzere izin alan büroların faaliyet süreleri uzatılmaz.
Süre uzatımında bulunan irtibat bürolarının faaliyetlerine göre alabilecekleri ek süreler aşağıdadır.
| Faaliyet | Süre (Yıl) |
| Temsil ve ağırlama(Yabancı şirketin sektörel kuruluşlar nezdinde ve ilgili organizasyonlarda temsil edilmesi, yabancı şirket yetkililerinin Türkiye’deki iş temaslarının koordinasyonu ve organizasyonu, bu kişilerin ofis kullanım ihtiyaçlarının karşılanması) | 5 |
| Türkiye’deki tedarikçilerin kalite ve standart açısından kontrolü, denetimi ve tedarikçi temini (Yabancı şirket adına üretim yaptırılan firmaların, yabancı şirketin kalite standartları çerçevesinde denetlenmesi, yabancı şirketin ürün ve üretici taleplerinin temini) | 5 |
|
Teknik destek (Distribütörlere yönelik eğitim veya teknik destek sağlanması, tedarikçi üreticilere kalite standartlarını arttırmaları yönünde destek hizmeti sunulması) |
5 |
| Haberleşme ve bilgi aktarımı(Türkiye ile iş ilişkisi içinde bulunan yabancı şirkete iletilmek üzere piyasadaki gelişmeler, tüketici eğilimleri, rakip firmaların ve distribütörlerin satış durumları, distribütör firmanın performansı, vb. konulara ilişkin bilgilerin toplanması ve aktarılması) | 5 |
|
Bölgesel yönetim merkezi (Yabancı şirketin, diğer ülkelerdeki birimlerine yönelik olarak; yatırım ve yönetim stratejilerinin oluşturulması, planlama, tanıtım, satış, satış sonrası hizmetler, marka yönetimi, finansal yönetim, teknik destek, AR-GE, dış tedarik, yeni geliştirilen ürünlerin test edilmesi, laboratuvar hizmetleri, araştırma ve analiz, çalışanların eğitimi gibi faaliyetlere ilişkin koordinasyon ve yönetim hizmeti sağlanması) |
10 |
c) Kuruluş izni alan irtibat büroları, vergi dairesine kayıt belgesinin ve büro ile ilgili kira sözleşmesinin bir örneğini en geç 1 ay içinde Genel Müdürlüğe iletirler. Bürolar adres, büro yetkilisi/yetkilileri veya yabancı şirketin unvan değişikliklerini, değişikliğin gerçekleşmesinden itibaren en geç 1 ay içinde, yeni adresi gösterir kira sözleşmesi, yeni atanan kişiye ilişkin yetki belgesi ya da yabancı şirketin unvan değişikliğine ilişkin belge/belgeler ile birlikte Genel Müdürlüğe bildirirler.
ç) İrtibat büroları, her yıl en geç Mayıs ayı sonuna kadar, büronun geçmiş yıl faaliyetleri hakkında, bu Yönetmelik ekinde yer alan EK-4 İrtibat Bürolarının Faaliyetlerine İlişkin Bilgi Formu’nu(4) ve ekli belgelerini Bakanlığa gönderirler. Bu formu ve ekli belgelerini göndermeyen irtibat bürolarının, süre uzatma talepleri değerlendirmeye alınmaz. Faaliyet izinleri de resen iptal edilebilir.
d) İrtibat bürolarının faaliyetlerini, mevzuata ve izinlerinde belirtilen faaliyet konusuna uygun şekilde yürütüp yürütmedikleri, resen veya ilgili kurum ve kuruluşların yazılı bildirimleri üzerine Bakanlık tarafından denetlenebilir. Yapılan denetim sonucunda, izin kapsamı dışında faaliyet gösterdikleri tespit edilen bürolara, fiilen yürütülen faaliyet için izin başvurusu yapmalarını teminen otuz gün süre verilir. Bu süre, haklı gerekçelerin varlığı halinde en fazla otuz gün daha uzatılabilir. Verilen süre sonunda başvuruda bulunmayan büroların faaliyet izni iptal edilir. Denetim sonucunda ticari faaliyet yürüttüğü tespit edilen büroların ise faaliyet izni iptal edilerek ilgili mercilere bildirilir.
e) İrtibat bürolarının faaliyetlerini sona erdirmesi durumunda kapatma işlemi için, ilgili vergi dairesinden alınacak iş bırakma-yoklama fişi Genel Müdürlüğe gönderilir. Bürolar, kapanış ve tasfiye sonucunda oluşan bakiye haricinde, transfer talebinde bulunamazlar.
(Doğrudan Yabanci Yatirimlar Kanunu Uygulama Yönetmeliğinin, 03.07.2012 gün ve 28342 sayılı R.G.’de yayınlanan değişik Md.8)
IV-İrtibat Bürolarının Vergi Kanunları Karşısındaki Durumu
İrtibat büroları, ticari faaliyette bulunmamak üzere izin alırlar. Ticari faaliyette bulunmadıkları için de Kurumlar ve Katma Değer Vergisi mükellefi olmazlar. Ticari faaliyette bulundukları takdirde izinleri kaldırılmakla beraber vergi idaresi bunların Kurumlar ve Katma Değer Vergisi mükellefiyetlerini tesis ederek vergilendirilmesini yapar.
İrtibat büroları, Gelir Vergisi Kanunu’nun vergi tevkifatına tabi ödemeleri(aşağıda belirtilen ücretler hariç ücretler,serbest meslek ve kira ödemeleri gibi) yaptığı takdirde kesintilerini muhtasar beyanname ile vergi dairesine beyan ederek öderler.Bunun istisnası aynı kanunun 23/14 ncü maddesine göre irtibat bürolarında çalışan hizmet erbabına, irtibat bürosunun Türkiye dışında elde ettiği kazançları üzerinden döviz olarak ödediği ücretlerdir.
Diğer taraftan, irtibat bürosunun her türlü mal ve hizmet alımları, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun genel esasları çerçevesinde katma değer vergisine tabi bulunmaktadır.
Yararlanılan Kaynaklar:
-Gelir Vergisi,Kurumlar Vergisi ve Katma Değer Vergisi Kanunu
-Doğrudan Yabanci Yatirimlar Kanunu Uygulama Yönetmeliği
-İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı,20.04.2009 gün ve 176300-ÖZ/464-3581 sayılı özelge
EKLER(Ekleri görmek için eklerin üzerine tıklayın)
1-Ek-6
2-Ek-7
3-Ek-5
4-Ek-4