Makale 2012Makaleler

KDV Tam Tevkifat Uygulama Tablosu

Erdoğdu Öz

Yeminli Mali Müşavir

ve YMM Şirketi

İstanbul,13.05.2012

 

KATMA DEĞER VERGİSİ TAM TEVKİFAT UYGULAMA TABLOSU

İŞLEM TEVKİFAT YAPACAKLAR TEVKİFAT ORANI
İKAMETGÂHI, İŞYERİ, KANUNİ MERKEZİ VE İŞ MERKEZİ   TÜRKİYEDE BULUNMAYANLAR TARAFINDAN YAPILAN İŞLEMLER-KDV Kanununun 1 inci maddesine göre bir hizmetin   KDV’nin konusuna girebilmesi için Türkiye’de ifa edilmesi gerekmektedir. Aynı   Kanunun (6/b) maddesinde ise Türkiye’de yapılan veya faydalanılan hizmetlerin   Türkiye’de ifa edilmiş sayılacağı hükme bağlanmıştır. Buna göre, ikametgâhı,   işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanların Türkiye’de   yaptığı hizmetler ile bunların yurt dışında yaptığı ancak Türkiye’de   faydalanılan hizmetler KDV’ye tabi olacaktır.

Bu gibi hizmet ifalarında mükellef, esas olarak   hizmeti ifa eden olmakla birlikte, Türkiye’de ikametgâhı, işyeri, kanuni   merkezi ve iş merkezi bulunmadığından, KDV’nin tamamı, hizmetten faydalanan   yurt içindeki muhatap tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenecektir.

Hizmetin vergiden müstesna olması ve hizmetin yurt   dışında yapılıp hizmetten yurt dışında faydalanılması halinde, mükellef veya   sorumlu sıfatıyla KDV beyan edilmeyecektir.

-KDV’nin sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi için   hizmetten Türkiye’de faydalanan muhatabın KDV mükellefi olması şart değildir.   KDV mükellefiyeti bulunmayanlar da söz konusu hizmetler nedeniyle KDV   tevkifatı yaparak 2 No.lu KDV beyannamesi ile beyan etmek ve ödemek   zorundadır.

Yurt dışından temin edilen ve tevkifata tabi   tutulması gereken hizmetlere ilişkin olarak aşağıdaki örnekler verilebilir:

Türkiye’de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş   merkezi bulunmayan firmalar tarafından;

– Türkiye’de inşa edilecek bir alış-veriş merkezi   için yurt dışında çizilip Türkiye’ye gönderilen mimari proje hizmeti,

– Türkiye’de faaliyette bulunan enerji santralinin   işletilmesine ilişkin olarak yurt dışından verilen danışmanlık hizmeti,

– KDV mükellefiyeti olmayan genel bütçeli bir   idareye yurt dışından verilen bilgisayar yazılım hizmeti,

– KDV mükellefiyeti olmayan bir sivil toplum   kuruluşuna konusuyla ilgili olarak dünyadaki hukuki gelişmeler hakkında yurt   dışından bilgi gönderilmesi hizmeti.

Mal ve Hizmet Alanlar Tam
SERBEST MESLEK FAALİYETİ ÇERÇEVESİNDE YAPILAN TESLİM   VE HİZMETLER

-KDV Kanununun (1/1) maddesine göre, serbest meslek   faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler vergiye tabidir. Sözü   edilen faaliyetleri mutad ve sürekli olarak yapanlar KDV mükellefi olacak,   arızi serbest meslek faaliyetinde bulunanların ise KDV mükellefiyeti tesis   edilmeyecektir.

Serbest meslek faaliyetlerini mutad ve sürekli   olarak yapanların prensip olarak, KDV mükellefiyeti tesis ettirmeleri   gerekmektedir. Ancak, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi   kapsamına giren teslim ve hizmetleri münhasıran aynı Kanunun 94 üncü   maddesinde belirtilen kişi, kurum ve kuruluşlara yapanların hesaplayacağı   KDV’nin bu kişi veya kuruluşlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi   mümkün bulunmaktadır.

Serbest meslek erbabının bu uygulamadan   faydalanabilmesi için KDV mükellefiyetinin sadece Gelir Vergisi Kanununun 18   inci maddesi kapsamına giren işlemlerden ibaret olması ve işlemlerinin   tamamının aynı Kanunun 94 üncü maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlara   yapılması gerekmektedir.

İşlemlerine ait verginin beyan ve ödeme   mükellefiyeti sorumlular tarafından yerine getirilen serbest meslek   mensupları (Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde sayılanlar) ayrıca KDV   beyannamesi vermeyecek ve defter tutmayacaklardır. İşlemin belgelendirilmesi   ise Vergi Usul Kanununun genel hükümlerine göre gerçekleştirilecektir.

Bu uygulamaya göre, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü   maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlar, aynı Kanunun 18 inci maddesi   kapsamına giren kişilere yapacakları ödemeler ile ilgili olarak gelir vergisi   (GV) stopaj tutarı dâhil işlem bedeli üzerinden KDV hesaplayıp sorumlu   sıfatıyla beyan edip ödeyeceklerdir. Hesaplanan KDV tutarı gelir vergisi   stopaj matrahına dâhil edilmeyecektir.

Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsamına   giren teslim veya hizmetleri aynı Kanunun 94 üncü maddesinde sayılan kişi,   kurum ve kuruluşlar yanında bu maddede yer almayanlara da yapanlar yukarıda   belirtilen uygulamadan faydalanamayacaktır.

Sorumluluk uygulamasını tercih etmeyenler ile esasen   bu kapsama girmesi mümkün olmayan mükelleflerin, Gelir Vergisi Kanununun 94   üncü maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlar ile bunlar dışındakilere   yaptıkları işlemleri sebebiyle hesaplanan KDV, kendileri tarafından mükellef   sıfatıyla beyan edilip ödenecektir. Bu mükellefler genel hükümler   çerçevesinde defter tutacak, belge düzenleyecek ve KDV beyannamesi   vereceklerdir. Bu durumda, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan   kişi, kurum ve kuruluşların, bu işlemler sebebiyle vergi sorumlulukları söz   konusu olmayacaktır.

Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan   kişi, kurum ve kuruluşlar bu bölüm kapsamındaki alımlarında, satıcılardan bir   yazı talep edeceklerdir. Bu yazıda işlemi yapanlar;

– Faaliyetlerinin arızi olması nedeniyle KDV’ye tabi   olmadığını veya

– Faaliyetlerinin KDV’ye tabi olduğunu ve   hesaplanacak KDV’nin sorumlu sıfatıyla beyanını tercih ettiklerini veya

– Faaliyetlerinin KDV’ye tabi olduğunu ve   hesaplanacak KDV’nin kendileri tarafından mükellef sıfatıyla beyan   edileceğini,

belirteceklerdir. Bu yazı, Vergi Usul Kanununun   muhafaza ve ibraz hükümleri çerçevesinde saklanacak ve gerektiğinde   yetkililere ibraz edilecektir.

Öte yandan, serbest meslek mensuplarından yapılan   gelir vergisi kesintileri muhtasar beyanname ile beyan edilmekte, bunlardan   Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsamına girenler, “Ödemeler”   kulakçığında “021” kodu ile listelenmektedir. Listede “021” kodu ile yer alan   serbest meslek mensuplarından KDV tevkifatı yapılanlar ve yapılmayanlar   ilgili satırlara giriş yapılmak suretiyle beyan edilecektir.

Mal ve Hizmet Alanlar Tam
 KİRALAMA   İŞLEMLERİ-KDV Kanununun (1/3-f) maddesine göre, Gelir Vergisi   Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiraya verilmesi   işlemleri KDV’nin konusuna girmektedir.Buna göre, söz konusu mal ve hakların   kiraya verilmesi işlemi, ticari, sınaî, zirai ve serbest meslek faaliyeti   çerçevesinde verilen bir hizmet olmasa dahi KDV’ye tabi olacaktır.

Bu kiralama işlemleri ile ilgili KDV;

– Kiraya verenin başka faaliyetleri nedeniyle KDV   mükellefiyetinin bulunmaması (sadece sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler bu   kapsama dâhildir),

– Kiracının KDV mükellefi olması (sadece sorumlu   sıfatıyla KDV ödeyenler bu kapsama dâhil değildir),

şartlarının birlikte var olması halinde, kiracı   tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilecektir.

Ayrıca, kiracının;

– Gelir Vergisi Kanununa göre basit usulde   vergilendirilenler (istisnadan vazgeçerek KDV mükellefi olmasalar dahi),

– banka ve sigorta şirketleri gibi faaliyetleri   KDV’den istisna olan işletmeler,

– sadece KDV’ye tabi işlemlerinin bulunduğu   dönemlerde KDV mükellefiyeti tesis ettirerek beyanname vermeleri uygun   görülenler,

– 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan   idare, kurum ve kuruluşlar

olması hallerinde de, kiralama hizmetine ait KDV söz   konusu kiracılar tarafından bu bölüm kapsamında tevkifata tabi tutulacaktır.

.        KDV’ye tabi olan kiralama işlerinde   kiraya verenin başka faaliyetleri dolayısıyla KDV mükellefi olması halinde,   sorumluluk uygulaması söz konusu olmayacak; kiraya veren, kiralama   faaliyetlerine ait KDV’yi diğer faaliyetleri ile birlikte genel esaslara göre   beyan edecektir. Faaliyetleri sadece 2 No.lu KDV beyannamesi vermelerini   gerektirenler bu kapsamda mütalaa edilmeyecektir.

Yukarıda belirtilenler hariç kiracının KDV mükellefi   olmaması halinde de (faaliyetleri sadece 2 No.lu KDV beyannamesi vermelerini   gerektirenler de bu kapsamda mütalaa edilecektir) kira bedeli üzerinden   hesaplanan KDV, kiraya veren tarafından mükellef sıfatıyla beyan edilecektir.   Kiraya verenin başka nedenlerle KDV mükellefiyeti olmaması bu uygulamaya   engel değildir.

Kiralama işleminin KDV’den müstesna olması halinde,   mükellef veya sorumlu sıfatıyla KDV beyan edilmeyecektir.

Örnek:

Gelir   Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde sayılan mal ve haklar arasında yer alan   gayrimenkullerin kiralanması işlemleri, bir iktisadi işletmeye dahil   olmamaları şartıyla, KDV Kanununun (17/4-d) maddesine göre KDV’den   müstesnadır.

Dolayısıyla,   bir iktisadi işletmeye dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması   işlemlerinde KDV ve sorumluluk uygulaması söz konusu olmayacaktır.

5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare,   kurum ve kuruluşların Tebliğin bu bölümü kapsamındaki kiralama işlemlerinde,   kiracının KDV mükellefi olup olmadığına bakılmaksızın, tevkifat   uygulanmayacaktır. Bu durumda, söz konusu idare, kurum ve kuruluşlar kiraya   verme işlemleri dışında KDV’ye tabi işlemleri bulunmamaları kaydıyla, 1 No.lu   KDV Beyannamesini sadece kiralama işleminin gerçekleştiği dönemler için   vereceklerdir.

Mal ve Hizmet Alanlar Tam
 REKLÂM VERME   İŞLEMLERİ

KDV mükellefi olan gerçek veya tüzel kişiler (sadece   sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler bu kapsama dahil değildir), KDV mükellefiyeti   olmayan;

– Amatör spor kulüplerine, oyuncularının   formalarında gösterilmek,

– Şahıslara veya kuruluşlara ait bina, arsa, arazi   gibi yerlerde duvarlara yazılmak, pano olarak yerleştirilmek,

– gerçek veya tüzel kişiler tarafından yayımlanan   dergi, kitap gibi yazılı eserlerde yayınlanmak

ve benzeri şekillerde reklâm vermektedir.

Bu şekilde reklâm verme işlemleri ile ilgili KDV,   reklâm hizmeti verenlerin KDV mükellefi olmaması halinde, reklâm hizmeti   alanlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilecektir.

Ayrıca, bu bölüm kapsamındaki reklam hizmetini   alanların;

– Gelir Vergisi Kanununa göre basit usulde   vergilendirilenler (istisnadan vazgeçerek KDV mükellefi olmasalar dahi),

– banka ve sigorta şirketleri gibi faaliyetleri KDV’den   istisna olan işletmeler,

– sadece KDV’ye tabi işlemlerinin bulunduğu   dönemlerde KDV mükellefiyeti tesis ettirerek beyanname vermeleri uygun   görülenler,

– 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan   idare, kurum ve kuruluşlar

olması hallerinde de, reklam hizmetine ait KDV,   hizmeti alanlar tarafından bu bölüm kapsamında tevkifata tabi tutulacaktır.

5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare,   kurum ve kuruluşların Tebliğin bu bölümü kapsamında reklâm hizmeti vermeleri   halinde, reklâm hizmeti alanın KDV mükellefi olup olmadığına bakılmaksızın,   tevkifat uygulanmayacaktır.

 

Mal ve Hizmet Alanlar Tam