Bülten, 2012-20 2011 Yılında Gerçek Kişilerce Elde Edilen Devlet Tahvili,Hazine Bonosu ve Eurobond Gelirlerinin Beyanı

Erdoğdu ÖZ

Yeminli Mali Müşavir

                                             İstanbul,06.03.2012

 

BÜLTEN(E.Ö.2012/20) 

2011 YILINDA GERÇEK KİŞİLERCE ELDE EDİLEN DEVLET TAHVİLİ, HAZİNE BONOSU VE EUROBOND GELİRLERİNİN BEYANI

Gerçek kişilerce elde edilen Devlet Tahvili, Hazine Bonosu ve Eurobond  gelirlerinin  yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilip edilmeyeceği, beyan edilmesi durumunda hangi şartlar altında beyan edileceği konusu aşağıda açıklanmıştır.

A-MENKUL SERMAYE İRATLARI (Faiz Gelirleri)

a-Devlet Tahvili ve Hazine Bonosu (TL Cinsinden) Faiz Geliri

İHRAÇ TARİHİ
01.01.2006 tarihinden önce	01.01.2006 tarihinden sonra
İndirim oranının birden büyük çıkması dolayısıyla beyan edilmeyecektir.*	Geçici 67 nci madde kapsamında tevkifata tabi olduğundan beyan edilmeyecektir

Türk Lirası cinsinden ihraç edilen tahvil ve bonolardan 2011 yılında elde edilen faiz gelirlerine enflasyon indirimi uygulandıktan sonra kalan tutarın 23.000 TL’yi aşması durumunda, indirim sonrası kalan faiz gelirinin tamamının beyan edilmesi gerekir.

*2011 yılı gelirlerine uygulanacak olan enflasyon indirim oranı 280 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği % 126,4 olarak açıklanmıştır. İndirim oranının birden büyük olması nedeniyle, kupon faiz geliri beyan edilmeyecektir.

b-Devlet Tahvili Ve Hazine Bonosu (Dövize, Altına Veya Başka Bir Değere Endeksli) Faiz Geliri

İHRAÇ TARİHİ
01.01.2006 tarihinden önce	01.01.2006 tarihinden sonra
23.000 TL’yi aşıyorsa beyan edilecektir.	Geçici 67 nci madde kapsamında tevkifatatabi olduğundan beyan edilmeyecektir.

Döviz cinsinden ihraç edilen veya dövize yada başka bir değere endeksli tahviller için enflasyon indirim uygulaması söz konusu değildir. Bu menkul kıymetlerin itfasında oluşan ana para kur farkı gelir sayılmaz.

c-Eurobond  Faiz  Geliri

İHRAÇ TARİHİ
01.01.2006 tarihinden önce	01.01.2006 tarihinden sonra
23.000 TL’yi aşıyorsa beyan edilecektir.**	23.000 TL’yi aşıyorsa beyan edilecektir.**

Eurobond, Hazine Müsteşarlığı tarafından uzun vadeli ve kuponlu olarak, yabancı para cinsinden yurtdışı piyasalarda ihraç edilen borçlanma aracıdır.

Eurobondlardan elde edilen faiz gelirlerinden tevkifat yapılmaz. Tevkifat oranı, “yüzde sıfır” dır.

**Beyan sınırı olan 23.000 TL’nin aşılıp aşılmadığında; kâr payı, temettü ve “işyeri kirası” gibi gelirler birlikte göz önüne alınacak. Aşması halinde tamamı beyan edilecektir.

Eurobondların döviz cinsinden ihraç edilmesi nedeniyle, bu kıymetlerin itfası sırasında oluşan değer artışları (ana para kur farkları), gelir sayılmaz. Sadece faiz gelirleri beyan edilir.

Eurobond kupon faiz geliri, kuponun tahsil edildiği tarihteki T.C. Merkez Bankası döviz alış kuru esas alınarak Türk Lirasına çevrilir

Dar Mükellef Gerçek Kişilerin (yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları dahil eurobond faiz gelirleri stopaja ve tutarı ne olursa olsun beyana tabi değildir.

B-DEĞER ARTIŞ KAZANÇLARI(Alım Satım Kazançları)

a- Devlet Tahvili ve Hazine Bonosu (TL Cinsinden)

İHRAÇ TARİHİ
01.01.2006 tarihinden önce	01.01.2006 tarihinden sonra
19.000 TL’yi aşıyorsa beyan edilecektir.***	Geçici 67 nci madde kapsamında tevkifatatabi olduğundan beyan edilmeyecektir.****

***1 Ocak 2006 tarihinden önce ihraç edilen Devlet tahvili ve Hazine bonolarının elden çıkarılmasından sağlanan alım satım kazancının 19.000 TL’lik kısmı gelir vergisinden istisnadır. Bu tutarı aşan bir gelir elde edilmesi durumunda aşan kısım vergiye tabidir. Alım satım kazancının belirlenmesi sırasında bu menkul kıymetlerin maliyet bedellerinin ÜFE’ye göre endekslemeye tabi tutulması mümkündür. Bu endekslemenin yapılabilmesi için endeks farkının % 10’u aşması şartı yoktur.

Endeksleme: Mal ve hakların elden çıkarılmasında maliyet (iktisap) bedeli, elden çıkarılan mal ve hakların , elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere TÜİK tarafından belirlenen toptan eşya fiyat endeksi (TEFE) (2003 yılından sonra  üretici fiyat endeksindeki (ÜFE)) artış oranında artırılarak belirlenmektedir(GVK Mük.Md.81).

Kazanç, satış bedelinden maliyet bedelinin endekslenmesi sonucu bulunan tutarın düşülmesi suretiyle tespit edilir.

Sözü geçen 19.000 TL’lik istisna, bu menkul kıymetlerden elde edilen alım satım kazancının yanında, diğer menkul kıymetlerden elde edilen beyana tabi alım satım kazançlarının bulunması durumunda, toplam alım satım kazancına uygulanmalıdır.

****Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67. maddesi ile banka ve aracı kurumlara, yatırımcıların 1 Ocak 2006 tarihinden sonra ihraç edilen Devlet tahvili ve Hazine bonolarını elden çıkarmaları dolayısıyla sağladıkları kazanç üzerinden % 10 oranında stopaj yapma yükümlülüğü getirilmiştir.

Alım satım kazancının tutarı ne olursa olsun beyanname verilmez. Ayrıca başka gelirler dolayısıyla beyanname verilmiş olsa dahi, bu gelirler beyannameye dahil edilmeyecektir.

b-Eurobondlar

İHRAÇ TARİHİ
01.01.2006 tarihinden önce	01.01.2006 tarihinden sonra
19.000 TL’yi aşıyorsa beyan edilecektir.*****	Geçici 67 nci madde kapsamında tevkifatatabi değildir. ******

Eurobondların elden çıkarılmasından sağlanan kazancın, elden çıkarma karşılığında alınan yabancı para tutarının TL karşılığından, bunların alımında ödenen yabancı para tutarının TL karşılığı ve varsa alım satım giderlerinin düşülmesi sonucu hesaplanır.

*****2006 yılından önce ihraç edilen Eurobond alım satım kazançlarının, satış tutarının Türk Lirası karşılığından, alış tutarının Türk Lirası karşılığının düşülmesi suretiyle hesaplanması gerekmektedir. Kazancın hesaplanması sırasında maliyet bedelinin endekslenmesi yöntemi de kullanılabilecektir. Bu yöntem uygulandıktan sonra bulunan alım satım kazancının, 19.000 TL’yi aşması durumunda aşan kısım beyan edilecektir.

Yukarıdaki menkul kıymetlerin yanında, diğer menkul kıymetlerden de beyana tabi alım satım kazancı elde edilmesi durumunda, bu istisnanın, toplam kazanca uygulanması gerektiği unutulmamalıdır.

*****1 Ocak 2006 tarihinden sonra ihraç edilen eurobondların 2011 yılında elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar geçici 67. madde kapsamında değildir. Dolayısıyla bu gelirler üzerinden stopaj ödenmesi söz konusu olmayacaktır. Bu kazançlara istisna uygulanmayacaktır. Maliyet bedeli endeksleme suretiyle (endeksleme süresinde ÜFE artış oranı yüzde 10’un üzerinde ise) yükseltilecek. Ortaya çıkan kazancın, tutarı ne olursa olsun beyan edilecek.

Dar Mükellef Gerçek Kişiler: Elde ettikleri kazanç, stopaja ve beyana tabi değil (GVK Md. 67/7).

 

YARARLANILAN KAYNAKLAR

1-Gelir Vergisi Kanunu

2-Gelir Vergisi Tebliğleri

3-GİB MSİ Elde Edenler İçin GV Rehberi,2012

4-Şükrü Kızılot, Eurobond Geliri Vergisinde Son Durum,Hürriyet Gazetesi,16.02.2012