Bülten 2011-16 Yıl Sonunda Vadeli Mevduat ve Kredi Hesaplarının Değerlemesi

         Erdoğdu ÖZ

Yeminli Mali Müşavir                  

İstanbul, 17.12.2011    

BÜLTEN ( E.Ö. 2011/16 )

 

YIL SONUNDA VADELİ MEVDUAT HESAPLARININ DEĞERLEMESİ

VE

FAİZLERİNİN STOPAJI  İLE BANKA KREDİLERİNİN DEĞERLEMESİ

 

1. VADELİ MEVDUAT HESAPLARININ DEĞERLEMESİ

Vergi Usul Kanunu’nun 281. Maddesine göre   “Alacaklar mukayyet değerleriyle değerlenir. Mevduat veya kredi sözleşmelerine müstenit alacaklar değerleme gününe kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte dikkate alınır.” 

Ticari işletmelerinin aktifine kayıtlı mevduat hesapları bulunan mükellefler, bu hesapları dolayısıyla vadesinde elde edecekleri faiz gelirinden değerleme gününe kadar oluşan kıst döneme ait kısmı ilgili oldukları dönemde gelir yazmak suretiyle kurum kazançlarına dahil edeceklerdir.

Örnek

B A.Ş.’nin, 01.10.2011 tarihinde açtırmış olduğu 6 ay vadeli mevduat hesabı dolayısıyla vade tarihi olan 31.03.2012 tarihinde 30.000 TL faiz geliri elde ettiği  bir durumda  toplam faiz gelirinin 01.10.2011 – 31.12.2011 tarihleri arasında kalan 3 aylık kıst döneme isabet eden kısmı olan 15.000 TL 2011 yılı kurum kazancının hesabında, 01.01.2012 – 31.03.2012 tarihleri arasında kalan 3 aylık kıst döneme isabet eden kısmı olan 15.000 TL ise 2012 yılı kurum kazancının hesabında gelir olarak dikkate alınacaktır.

Repo hesapları için de aynı şekilde işlem yapacaklardır.

2. VADELİ MEVDUATLARIN İŞLEMİŞ FAİZLERİNE İSABET EDEN STOPAJLAR

a) Vadesi (31 Aralık)  sonra olan repo ve ters repo işlemleri ile vadeli mevduat hesaplarına ilişkin olarak, (31 Aralık)  kadar tahakkuk eden ve kurum kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınan faiz tutarları üzerinden, ilgili dönem beyannamesinin verilmesi gereken sürenin (25 Nisan) sonuna kadar kesinti suretiyle ödenmiş olan verginin, beyannameye dahil edilen gelire isabet eden kısmı hesaplanan vergiden mahsup edilecektir.

b) Vadesi değerleme gününden ve ilgili dönem beyannamesinin verilmesi gereken süreden (25 Nisan) sonra biten repo ve ters repo işlemleri ile vadeli mevduat hesaplarına ilişkin olarak kesinti suretiyle ödenen vergiler ise faiz ödemelerinin yapıldığı yıla ait gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinde(2012 yılına ait 2013 yılında verilen)  hesaplanan vergiden mahsup edilecektir.

Örnek

C Limited Şirketi vadesi 28.02.2012 tarihinde dolan 5 ay vadeli mevduat hesabından 20.000 TL brüt faiz geliri elde etmiş, bankaca faiz ödemesi sırasında 3.000 TL gelir vergisi tevkifatı yapılmıştır. Söz konusu faiz gelirinin 01.10.2011 – 31.12.2011 tarihleri arasında kalan 3 aylık kıst döneme isabet eden kısmı olan (20.000/5*3=) 12.000 TL 2011 yılı kurum kazancının hesabında, 01.01.2012 –28.02.2012 tarihleri arasında kalan 2 aylık kıst döneme isabet eden kısmı olan (20.000/5*2=) 8.000 TL ise 2012 yılı kurum kazancının hesabında gelir olarak dikkate alınacaktır.

Bankaca faiz ödemesi sırasında yapılan 3.000 TL gelir vergisi tevkifatının 01.10.2011 – 31.12.2011 tarihleri arasında kalan 3 aylık kıst döneme isabet eden kısmı olan (3.000/5*3=) 1.800 TL 2011 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde, 01.01.2012 – 28.02.2012 tarihleri arasında kalan 2 aylık kıst döneme isabet eden kısmı olan (3.000/5*2=) 1.200 TL ise 2012 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilebilecektir.

Mevduat hesabının vadesinin 25 Nisan 2012 tarihinden sonraki bir tarihte dolacağı, dolayısıyla gelir vergisi stopajının da bu tarihten sonra yapıldığı bir durumda ise yapılan stopajın tamamı 2012 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilecektir.

3. BANKA KREDİLERİNİN DEĞERLEMESİ

VUK’un, 285. Maddesinde, mevduat veya kredi sözleşmelerine müstenit borçların değerleme gününe kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte dikkate alınacağı belirtilmiştir.

Buna göre banka kredisi kullanan mükellefler, banka kredisi borçları nedeniyle değerleme gününe  (31.12)  kadar oluşan kıst döneme ait tahakkuk etmiş ancak ödememiş bulundukları faizleri de gider olarak kurum kazancından indirebileceklerdir.

Örnek

E A.Ş.nın , 01.10.2011 tarihinde almış olduğu 1 yıl vadeli banka kredisi dolayısıyla vade tarihi olan 30.09.2012 tarihinde defaten 60.000 TL faiz ödemesinde bulunacağı bir durumda, toplam faiz giderinin 01.10.2011 – 31.12.2011 tarihleri arasında kalan 3 aylık kıst döneme isabet eden kısmı olan (60.000/15*3=) 15.000 TL 2011 yılı kurum kazancının hesabında, 01.01.2012 – 30.09.2012 tarihleri arasında kalan 9 aylık kıst döneme isabet eden kısmı olan (60.000/12*9=) 45.000 TL 2012 yılı kurum kazancının hesabında gider olarak dikkate alınacaktır.