Belediye Gelirleri Kanununa Göre Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsat Harcı Uygulaması

Erdoğdu ÖZ

Yeminli Mali Müşavir

www.erdogduozymm.com

İstanbul,11.01.2015

    

BELEDİYE GELİRLERİ KANUNUNA GÖRE TATİL GÜNLERİNDE ÇALIŞMA RUHSAT HARCI UYGULAMASI 

 I-GİRİŞ

Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcı Belediye Gelirleri arasında yer alan bir harç türüdür. Bu harç, Hafta tatili ve ulusal bayram günlerinde  çalışmaları belediyelerce izne bağlı iş yerlerine verilen ruhsatlardan alınır.

Bu makalemizde, Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcı; kanun, genel tebliğ, özelge ve yargı kararları doğrultusunda incelenecektir.

II-TATİL GÜNLERİNDE ÇALIŞMA RUHSATI HARCI  HAKKINDA GENEL BİLGİ

a-Konu:

Hafta tatili ve ulusal bayram günlerinde çalışmaları belediyelerce izne bağlı işyerlerine ruhsat verilmesi, Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcına tabidir (Bel.Gel K.Md.58).

Hafta Tatili:

394 sayılı Hafta Tatili Hakkında Kanun ve 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunun 3/A maddesi gereğince Pazar günüdür. Bu tatil 35 saatten az olmamak üzere Cumartesi günü en geç saat 13.00’ten itibaren başlar.

Ulusal Bayram Günleri:

2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunun 1 nci maddesine göre, 29 Ekim günü Ulusal Bayramdır. Bayram 28 Ekim günü saat 13.00’ten itibaren başlar ve 29 Ekim günü devam eder.

b-Mükellef:

Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcının mükellefi kendisine çalışma ruhsatı verilen gerçek veya tüzelkişidir(Bel.Gel K.Md.59).

394 sayılı Hafta Tatili Hakkında Kanunun 1 inci maddesinde, on bin veya on binden fazla nüfusu havi şehirlerde fabrika, imalathane, tezgah, dükkan, mağaza, yazıhane, ticarethane, sınai ve ticari bütün müesseslerin haftada bir gün tatil yapmalarının mecburi olduğu hüküm altına alınmıştır.

4  üncü  maddesinde de hafta tatilinden müstesna tutulan müesseselerin hangileri olduğu hüküm altına alınmıştır[i].

Tatil günlerinde çalışma ruhsatı talep etmeyen, 394 sayılı Kanuna göre hafta tatilden müstesna tutulan ve hafta tatili olmayan zaman diliminde çalışan işyerlerinden belediyelerce tatil günlerinde çalışma ruhsatı harcının alınmaması gerekmektedir.

Bu konuda verilmiş özelgeler:

-Banka şubelerinin cumartesi günleri için 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunun 3 üncü maddesi kapsamında saat 13.00’e kadar açık olmaları halinde harca tabi tutulmaması, ancak saat 13.00’ten sonra açık olması durumunda ise tatil günlerinde çalışma ruhsat harcının aranılması gerekmektedir[ii].

-Kahvehaneler 394 sayılı Kanuna göre hafta tatilinden müstesna tutulduğundan, kahvehanelerden  tatil günlerinde çalışma ruhsatı harcının alınmaması gerekmektedir. Ancak,  internet kafeler ise anılan Kanunda müstesna tutulan işyerleri arasında yer almadığından söz konusu harcın alınması gerekmektedir[iii].

-Lokantalar 394 sayılı Kanuna göre hafta tatilinden müstesna tutulduğundan, belediyelerce tatil günlerinde çalışma ruhsatı harcının alınmaması gerekmektedir[iv].

-Özel öğretim kurumları işyeri açma ve çalışma ruhsatının Milli Eğitim Bakanlığınca verilmesi gerektiğinden,  belediyelerce bu kurumlara işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilemeyeceği, ancak sözü edilen özel öğretim kurumları hafta tatilinde faaliyet göstermesi durumunda ilgili belediyeye başvuru yaparak hafta tatili ruhsatı almaları ve buna ilişkin harcı ödemeleri gerekmektedir[v].

Danıştay Kararları

-Berberler hafta tatili izninden istisna edilmemişler ise de. 8. maddesi hükmü uyarınca da, ilgili belediyeye durumlarını bildiren bir dilekçe ile başvurmaları halinde, belediyenin gerekli inceleme ve araştırmaları yaparak hafta tatili çalışma izni verebilecekleri

III-TARİFE VE NİSPET:

Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcı, işin mahiyetine göre yılda 20 TL’den az, 800 TL’den çok olmamak üzere bu Kanunun 96 ncı maddesine göre tespit edilir(Bel.Gel K.Md.60).

Tarife aşağıdaki gibidir.

	Verginin miktarı (TL)
		En az	En çok
Tatil günlerinde çalışma ruhsatı harcı		20	800

Belediyelerin uygulayacağı tarife bu olmakla beraber, 1 Mart 2014 gün ve 28928 sayılı Resmi Gazete’de  yayınlanan 6257 sayılı Kanunun 5 ve 6 ncı maddeleri ile 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 96 ncı maddesinin (A) fıkrasına ikinci paragraf ve bu paragraf hükmünün uygulaması ile ilgili olarak geçici 7 nci madde ilave edilmiştir.

Bu hükümlere göre  tatil günlerinde çalışma ruhsatı harcı, 2464 sayılı Kanunda belirtilen en alt ve en üst sınırları aşmamak şartıyla mahallin çeşitli semtleri arasındaki sosyal ve ekonomik farklılıklar göz önünde bulundurularak ilgili belediye meclislerinin önerisi, İçişleri Bakanlığının görüşü ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca tespit edilecektir. 

Belediye meclisleri, mahallin çeşitli semtleri arasındaki sosyal ve ekonomik farklılıkları dikkate almak suretiyle belediyelerini dört gruba ayırırlar. Bu ayırımda, dört grup zorunlu olmayıp duruma göre daha az grup da belirlenebilir. Maliye Bakanlığı 45 Seri Nolu Belediye Gelirleri Kanunu Genel Tebliğinde bu tespitin nasıl yapılacağını açıklamıştır.

Her belediye, en az ve en çok sınırlar içinde kalmak koşulu ile bu tespitleri aşağıdaki tabloya göre yapacaklardır.

Bakanlar Kurulu kararı ile tespit edilen söz konusu maktu vergi ve harç tarifeleri, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılır.

Vergi ve harç tarifelerinin yeniden değerleme oranında artırılması sonucu hesaplanan tutarların, virgülden sonraki iki hanesi dikkate alınarak uygulanır, ikinci haneden sonra gelen küsurat dikkate alınmaz.

Öte yandan, söz konusu maktu vergi ve harçların miktar ve tutarlarının yeniden değerleme oranında artırılması sonucu hesaplanan değerlerin Kanunda hükme bağlanan en üst tutarı aşması halinde aşan tutar dikkate alınmaz, bu durumda Kanunda yer alan en üst tutar uygulanır.

Bu madde hükmü uyarınca, yukarıda usul ve esasları belirtilen çerçevede Bakanlar Kurulu kararı yayımlanıncaya kadar söz konusu vergi ve harçların maktu tarifeleri olarak ilgili belediyelerin belediye meclislerince 2013 yılı için belirlenen tutarlar uygulanacaktır.

Öte yandan, 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yeni kurulan belediyeler, ilk mahalli idareler genel seçimiyle tüzel kişilik kazanmışlardır. Bu durumda, yeni kurulan belediyelerin söz konusu vergi ve harçlar ile ilgili olarak 2013 yılı için maktu vergi ve harç tarifeleri olmadığından, bahse konu belediyelerin;

• İl belediye sınırları içinde yeni kurulan belediyelerin, il belediye meclislerince,

• Sınırları genişleyen veya belde belediyesi iken ilçe belediyesine dönüşen belediyelerin, kendi belediye meclislerince,

• Birden fazla belediye kısımlarından oluşan belediyelerin, ilçe merkezi olarak belirlenen belediye meclislerince,

2013 yılı için tespit edilen tarifeleri uygulamaları uygun bulunmuştur.

 

III- MÜKELLEFİYET DÖNEMİ VE HARCIN ÖDENMESİ

Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcının mükellefiyet dönemi, çalışma izninin kullanılacağı takvim yılıdır. Yıl içinde mükellefiyete girilmesi veya işin terk edilmesi hallerinde mükellefiyet, çalışılan süreye inhisar eder. Mükellefiyete girilen veya mükellefiyetten çıkılan ay kesirleri tam ay sayılır.

Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcı, makbuz karşılığında peşin olarak alınır. Harcı ödenmemiş ruhsatlar geçerli değildir (Belediye Gelirleri Kanunu Md.61).

394 sayılı Hafta Tatili Hakkında Kanunun 8 inci maddesinde, hafta sonu tatilinde çalışacak olan veya 394 sayılı Kanunun istisnasından istifade etmek isteyen işyerleri sahipleri veya mesul müdürlerinin ilgili belediyelere müracaat ederek ruhsat almaları gerektiği; 9 uncu maddesinde de bu Kanunun hükmüne aykırı olarak pazar günleri açılan dükkan ve müesseselerin zabıta zoruyla kapattırılacağı hükmüne yer verilmiştir.

Adi ortaklıklarda harç, ortaklık adına ortaklardan birinden alınır. Ortaklardan herbiri harcın ödenmesinden müteselsilen sorumludur (Belediye Gelirleri Kanunu Md.62).

IV-SONUÇ

Belediye Gelirleri Kanunu içinde yer alan  Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcı bu makalede özet olarak özelgelerle ve yargı kararlarıyla açıklamaya  çalışılmıştır.

---