Bülten 2012-21 Uluslararası Taşımacılık İstisnasının Tevsiki ve İade İçin İbrazı Gereken Belgeler (61 Seri Nolu KDV Sirküleri)
Erdoğdu ÖZ
Yeminli Mali Müşavir
İstanbul,07.03.2012
ULUSLARARASI TAŞIMACILIK İSTİSNASININ KAPSAMI İLE İSTİSNANIN TEVSİKİ VE İADE İÇİN İBRAZI GEREKEN BELGELER
(61 SERİ NOLU KDV SİRKÜLERİ)
BÜLTEN (E.Ö. 2012-21)
İstisnanın Kapsamı
KDV Kanununun 14/1 maddesine göre, transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan taşımacılık işleri vergiden müstesnadır. Bu hükme göre, transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasında deniz, hava, kara ve demiryolu ile yapılan yük ve yolcu taşıma işleri KDV’den istisna edilmiştir.
İstisna kapsamına giren taşıma faaliyetlerinin tamamının veya bir kısmının başka taşımacılara yaptırılması halinde, gerek taşıma işini yaptıran firmaya karşı muhatap olarak işi yüklenen organizatör firmanın, gerekse ikinci derece yüklenici olarak fiili nakliyeyi gerçekleştiren firmanın bu faaliyetleri istisna kapsamına girdiğinden her iki faaliyet de vergiye tabi olmayacaktır. Ancak ikinci derece yüklenicinin taşıma faaliyetinin Türkiye içinde başlayıp bitmesi halinde bu işlerin vergiye tabi olacağı açıktır.
İstisnanın Tevsiki
KDV beyannamesinde istisna olarak beyan edilen bir taşımacılık işinin istisna olduğu, beyan edilen uluslararası taşımacılık faaliyeti, tereddüt edilmesi halinde, taşıma işinin niteliğine göre özet beyan veya özet beyana dayanak oluşturan belgelerle tevsik edilebilecektir.
İade
KDV Kanununun 32 nci maddesi uyarınca, 14 üncü madde kapsamındaki taşımacılık istisnası ile ilgili fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanacak KDV den indirilecektir. Vergiye tabi işlemlerin mevcut olmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olması hallerinde indirilemeyen KDV Maliye Bakanlığınca tespit edilen esaslara göre bu işlemleri yapanlara iade edilmektedir.
Uluslararası taşımacılık istisnası nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla telafi edilemeyen vergilerin iadesinin, taşıma faturası ile indirilecek ve yüklenilen KDV listesinin yanı sıra, taşıma işinin mahiyetine göre özet beyan veya özet beyana dayanak oluşturan tevsik edici bir belgenin de eklendiği bir dilekçe ile talep edilmesi gerekmektedir.
1/1/2012 tarihinde yürürlüğe giren Gümrük Yönetmeliği hükümlerine göre, uluslararası taşımacılığa yönelik özet beyanın elektronik ortamda verilmesi uygulamasına geçilmiştir.
Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya için özet beyan verileceği, manifesto veya konşimento bilgilerinin özet beyan olarak bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla gümrük idaresine gönderilmesi durumunda, özet beyana orijinal manifesto veya konşimentonun eklenmesi zorunlu değildir.
Ayrıca, Yönetmelikte uluslararası taşımacılıkta kullanılan taşıma belgeleri düzenlenmiştir. Bunlar;
– Deniz yoluyla yapılan taşımalarda geminin kaptanı veya donatanı veya mümessili tarafından yükletene taşıma belgesi olarak verilen konşimento,
– Hava taşımalarında, aynı anlamda ve benzeri bilgileri kapsayan hava konşimentosu,
– Kara nakliyatında taşıyıcılar tarafından konşimento yerine düzenlenen yük senedi (CMR),
– Demiryolu ile yapılan taşımalarda ise benzeri bilgileri içeren CIM ve CIV belgeleri
gibi uluslararası kabul görmüş taşıma belgeleridir.
Dolayısıyla, manifesto veya konşimento bilgilerini içeren özet beyanın yanı sıra, yukarıda yazılı belgelerin de uluslararası taşımacılığı tevsik eden belgelerdir. Özet beyan verilmeksizin, özet beyana dayanak teşkil eden belgeler olan deniz taşımacılığında manifesto veya konşimento, hava taşımalarında manifesto veya hava konşimentosu, kara taşımacılığında kara manifestosu, tır karnesi veya yük senedi (CMR), demiryolu taşımacılığında ise CIM ve CIV belgelerinden birisi de iade talebinde kullanılabilecektir.
Transit taşımacılıkta transit rejimine tabi tutulan eşyaya ilişkin beyanname bilgileri doğrultusunda alınan Transit Refakat Belgesinin tevsik edici belge olarak kullanılabilecektir.
Yukarıda sayılan belgeler gümrük idarelerince onaylanmasa dahi istisna kapsamında işlem yapan mükelleflerin iade taleplerinde tevsik edici belge olarak kabul edilebilecek; ancak belgelerin içeriği konusunda herhangi bir tereddüt yaşanması halinde ilgili gümrük idaresinden bilgi istenebilecektir.
Bu sirkülerden önce, bu sirkülerdeki belgelerin yerine aşağıdaki belgeler istenmekteydi.
Deniz Taşımacılığında:Deniz manifestosu (Aslı veya noter, gümrük idaresi yada YMM’ce onaylı örneği)
Kara Taşımacılığında:Kara manifestosu veya tır karnesi (asıl, noter, gümrük idaresi veya YMM’lerce tasdik edilmiş sureti) bunların temin edilememesi halinde triptik belgesi veya mükelleflerin düzenledikleri faturalar bu faturaları teyit eden taşımayı yaptıran müesseselerin düzenleyip tasdik edecekleri listeler
Hava Taşımacılığında:Hava manifestosu, bunun düzenlenmediği durumlarda düzenlenen faturalar ve faturaları teyit eden taşımayı yaptıran müesseselerin tasdik edecekleri listeler.